Xả lũ liên hồ gây ngập lụt nghiêm trọng: Lỗi do ai?

TTO - Tỉnh Phú Yên cho rằng không nhận được thông báo nào khi các hồ chứa thủy điện, thủy lợi ở tỉnh Gia Lai xả lũ xuống sông Ba, buộc thủy điện cuối cùng trong bậc thang là Sông Ba Hạ phải xả lũ lượng lớn gây lũ lụt nghiêm trọng.

Một ngôi nhà dân ở xã Hòa Thành (thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên) ngập lút mái vào sáng 1-12 - Ảnh: DUY THANH

Tuy nhiên, phía Gia Lai lại nói có thông tin việc xả lũ cho Phú Yên.

"Mạnh hồ nào hồ ấy xả"

Ông Trần Hữu Thế - chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên - cho biết khi phát hiện lưu lượng lũ đổ về hồ Sông Ba Hạ cực lớn, không kiểm soát được, trong khi phía dưới đã ngập nặng, ngay tối 30-11, ông đã ký công văn khẩn cấp "cầu cứu" Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, đề nghị áp dụng ngay nguyên tắc vận hành liên hồ trong tình huống bất thường để các thủy điện phía trên cắt bớt nguồn đổ về hạ du.

Tuy nhiên, theo ông Thế, Phú Yên hoàn toàn không nhận được thông tin gì ở phía Gia Lai về việc xả lũ này. 

"Chiều 30-11, khi thấy lũ lớn quá, tôi có liên lạc với chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai để trao đổi, nhưng điện thoại của anh ấy bận liên tục nên không trao đổi được. Bởi vậy tôi mới có công văn khẩn gửi Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai đề nghị can thiệp, điều hành để giảm bớt áp lực xả lũ từ phía trên" - ông Thế nói.

Ông Nguyễn Trọng Tùng - giám đốc Sở NN&PTNT Phú Yên, phó trưởng ban thường trực Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Phú Yên - nói rằng việc điều hành vận hành liên hồ chứa lưu vực sông Ba trong trận lũ vừa rồi chỉ là "tỉnh nào vận hành tỉnh nấy", còn vận hành liên tỉnh không có. 

"Bởi vậy nên mạnh hồ nào hồ ấy xả, cuối cùng hạ du ở Phú Yên bị nhấn chìm trong lũ" - ông Tùng nói.

Gia Lai nói có thông báo, nhưng...

Ông Trần Lý - tổng giám đốc Công ty CP thủy điện Sông Ba Hạ - cho biết theo quy chế của các hồ chứa, khi xả lũ thì 3 giờ một lần, các thủy điện Đăk Srông 3A, Đăk Srông 3B, An Khê - Ka Nak có email cho thủy điện Sông Ba Hạ biết lưu lượng xả lũ, còn thủy điện Ea Krông H’năng báo cáo trực tiếp với Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Phú Yên.

"Các thủy điện trên thông tin để chúng tôi biết tính toán lưu lượng lũ đến, chủ động báo cáo xin ý kiến lãnh đạo UBND tỉnh Phú Yên về lưu lượng xả lũ của thủy điện mình. Còn việc thông báo giữa lãnh đạo các tỉnh là theo quy trình liên hồ chứa được Thủ tướng phê duyệt" - ông Lý nói.

Chiều 3-12, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phan Phước Thiện - phó giám đốc Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Gia Lai - cho biết tối 30-11, hồ thủy lợi Ayun Hạ và Ia Mlá có điều tiết nước qua tràn 36m3/s và hồ thủy lợi Ia Mlá xả nước 130m3/s. 

"Việc điều tiết hồ chứa được gửi thông tin cụ thể đến Sở NN&PTNT tỉnh Phú Yên như: thời gian xả nước, lưu lượng nước..." - ông Thiện cho hay.

Còn theo ông Nguyễn Thanh Bình - chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai), trong quy trình vận hành liên hồ chứa lưu vực sông Ba, trước khi xả lũ phải được lệnh của trưởng Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh mới được xả. 

Ông Bình nói quy trình vận hành này phải thống nhất và phải thông báo thông tin các địa phương như thời điểm nào, lưu lượng bao nhiêu... 

Tuy nhiên, ông Lữ Ngọc Lâm - phó giám đốc Sở NN&PTNT Phú Yên - nói rằng trên thực tế cơ quan thường trực Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn Phú Yên không nhận được thông báo từ phía Gia Lai về việc xả lũ trong ngày 30-11.

Chiều 3-12, chúng tôi nhiều lần gọi điện vào số máy của ông Võ Ngọc Thành - chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, trưởng Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh - để hỏi rõ hơn về câu chuyện này, nhưng máy của ông cứ chỉ đổ một hồi chuông rồi báo bận liên tục.