Vụ gãy 400 cột điện ở Huế: Cần kiểm tra, đánh giá chất lượng thi công cột điện

TTO - Cơn bão số 5 chỉ mạnh cấp 8 nhưng hơn 400 cột điện ở Thừa Thiên Huế gãy đổ khiến dư luận quan tâm, đặt câu hỏi về chất lượng của cột tại địa phương hàng năm hứng chịu nhiều cơn bão miền Trung.

Một cột điện gãy ở thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang (Thừa Thiên Huế) - Ảnh: PHƯỚC TUẦN

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có công văn chỉ đạo đơn vị trực thuộc tạm dừng sử dụng cột điện ly tâm dự ứng lực để nghiên cứu, đánh giá lại. 

Dù cơn bão số 5 chỉ có gió mạnh cấp 8 nhưng đã làm gãy hơn 270 cột điện khiến người dân băn khoăn về chất lượng thực sự của các cột điện. 

Chia sẻ về điều này, ông Hà Thanh Long, giám đốc Công ty điện lực Thừa Thiên Huế, cho biết hơn 10 năm nay, đây là cơn bão mạnh, gây thiệt hại lớn nhất cho ngành điện.

Một cột điện gãy trên đường Trần Hưng Đạo, TP Huế sáng 18-9 - Ảnh: KELVIN LONG

Ông Long cho biết trong thiết kế, cột điện ly tâm dự ứng lực chịu được sức gió của một cơn bão cấp 12. Loại cột này chịu lực tốt, đã qua kiểm nghiệm, được đóng dấu đạt tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN). 

Trước khi xuất xưởng, sản phẩm đã qua thí nghiệm về lực ứng xuất, thí nghiệm chịu đựng, thí nghiệm phá hủy. Loại cột này được thiết kế có khả năng chịu đựng gấp đôi lực dự kiến tác động thực tế.

Với những đặc tính trên và giá thành rẻ hơn từ 5-10% nên từ năm 2016, theo chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, hầu hết tỉnh, thành đều sử dụng cột điện ly tâm dự ứng lực.

Ông Long giải thích thêm trước khi đưa cột điện dự ứng lực vào sử dụng đại trà, Hội đồng nghiệm thu nhà nước đã nghiên cứu, đánh giá chất lượng đảm bảo. Việc chọn nhà sản xuất cũng được thực hiện qua việc đấu thầu công khai. Quá trình lắp đặt cũng đúng theo thiết kế đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Nhiều chuyên gia đánh giá công nghệ thi công cột điện ly tâm dự ứng lực là phương pháp hiện đại, có nhiều ưu điểm. Tuy nhiên cần kiểm tra lại công tác thi công nhằm đảm bảo chất lượng.

PGS TS Lê Văn Cảnh, phó hiệu trưởng Trường đại học Quốc tế - ĐHQG TP.HCM, cho rằng các cột điện ở miền Trung gãy đổ đợt bão vừa qua do lực gió mạnh, thiết kế thi công trụ có thể chưa đảm bảo chất lượng, chưa tính toán lực gió giật mạnh.

Cột điện gãy ngang ở xã Phong Sơn, huyện Phong Điền (Thừa Thiên Huế) do bão số 5 - Ảnh: PHƯỚC TUẦN

Theo vị chuyên gia này, nguyên tắc khi thi công phải tính toán kỹ giới hạn lực tác dụng với các thông số vận tốc gió, lực gió, tải trọng dây... Hiện công nghệ bê tông dự ứng lực đảm bảo tốt lực tác động khá lớn vì sử dụng công nghệ kéo thanh thép ra trước, sau đó nén lại làm hạn chế lực thực tế. Tuy nhiên cần xem xét, đảm bảo quy trình kỹ thuật bố trí thép đầy đủ, đúng vị trí, chất lượng thép mới đảm bảo chất lượng trụ điện.

"Sự cố gãy hàng loạt trụ điện vừa qua chúng ta cần đánh giá lại quá trình thi công, kiểm tra hồ sơ trong nhà máy, bản thiết kế chịu lực có lường trước độ giật của gió bão hoặc chất lượng thi công không đảm bảo", PGS TS Lê Văn Cảnh bày tỏ.

Ông Cảnh phân tích thêm khi cốt thép được kéo đạt giới hạn đàn hồi gặp tải trọng vượt quá khối lượng thiết kế thì trụ điện dễ bị gãy ngang. Trụ điện dự ứng lực chịu tải trọng theo phương thẳng đứng rất tốt nhưng chịu lực uốn rất kém vì độ đàn hồi của cốt thép đã được kéo giãn đạt giới hạn từ khi sản xuất trụ.

Trạm biến áp sẽ gây ra tải trọng theo phương thẳng đứng lên trụ điện còn dây điện sẽ chịu tải trọng theo phương chéo - ngang. Khi gặp gió mạnh, dây điện sẽ chuyển động khiến cho tải trọng có thể bị cộng dồn dẫn tới tải trọng khi có gió sẽ có thể lớn hơn lúc đầu gấp nhiều lần, nhất là khi gặp gió giật.