TP.HCM đề xuất 7 giải pháp phát triển kinh tế tri thức

TTO - Đề xuất này được Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong nêu sáng 27-1 tại Đại hội Đảng toàn quốc XIII khi trình bày tham luận 'Phát triển kinh tế tri thức - Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn từ TP.HCM'.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong - Ảnh: MINH LINH

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh TP.HCM luôn xác định tầm quan trọng của việc phát triển kinh tế tri thức trong định hướng, chiến lược phát triển. Thời gian qua, TP.HCM đã giành nhiều nguồn lực cho mục tiêu này.

Theo ông Nguyễn Thành Phong, TP.HCM đã khai thác hiệu quả lợi thế của một đô thị đặc biệt, một trung tâm lớn về kinh tế, khoa học công nghệ… Hình thành những nền tảng của kinh tế tri thức, bao gồm đội ngũ trí thức đông đảo, đô thị thông minh, khu công nghệ cao, trung tâm khởi nghiệp sáng tạo, các tập đoàn lớn về công nghệ, các trung tâm nghiên cứu phát triển, hạ tầng công nghệ thông tin trên nền tảng mạng 5G.

Cụ thể, TP đã thành lập và phát triển chuỗi Công viên phần mềm Quang Trung, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp công nghệ cao, Trung tâm ươm tạo chuyên về trí tuệ nhân tạo, Công viên Khoa học và công nghệ tại khu công nghệ cao, Viện Khoa học và công nghệ tính toán… 

Riêng Khu công nghệ cao đến nay đã thu hút 162 dự án với tổng mức đầu tư hơn 7,65 tỉ USD, giá trị sản xuất sản phẩm công nghệ cao năm 2020 đạt hơn 20 tỉ USD…

Là địa phương đầu tiên ban hành chương trình chuyển đổi số nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số, chính quyền số và xã hội số. Ban hành chương trình xây dựng TP trở thành đô thị thông minh với 4 trụ cột: Kho dữ liệu dùng chung và hệ sinh thái dữ liệu mở; Trung tâm điều hành đô thị thông minh; Trung tâm mô phỏng dự báo phát triển kinh tế - xã hội và Trung tâm an ninh, an toàn thông tin thành phố.

Đặc biệt, TP đang nghiên cứu lập, xây dựng quy hoạch Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông gắn với việc thành lập thành phố Thủ Đức. Khu vực này kỳ vọng góp phần thiết lập chuỗi giá trị gia tăng trên nền tảng công nghệ cao, hạ tầng kỹ thuật và xã hội hiện đại theo chuẩn quốc tế, dự kiến TP Thủ Đức sẽ đóng góp 30%-35% GRDP của TP.HCM, chiếm khoảng 7% GDP cả nước.

Theo ông Phong, việc Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 131 về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM, đồng thời Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1111 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thành lập thành phố Thủ Đức thuộc TP.HCM là cơ sở quan trọng giúp TP hình thành tổ chức bộ máy đủ mạnh để có thể hiện thực hóa mục tiêu trên.

Chủ động và đón đầu trong việc ứng dụng những thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Những giải pháp trên đã giúp kinh tế TP đạt mức tăng trưởng khá cao, nếu không tính năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, giai đoạn 2016 - 2019, GRDP của TP.HCM tăng bình quân 7,72%, duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của đất nước, đóng góp hơn 22% GDP quốc gia, hơn 26% thu ngân sách cả nước.

Trước Đại hội, ông Phong đã đề xuất 7 giải pháp trọng tâm phát triển kinh tế tri thức trong thời gian tới.

Thứ nhất, đổi mới cơ chế, chính sách, tạo lập một khuôn khổ pháp lý mới phù hợp với sự phát triển nền kinh tế tri thức.

Thứ hai, phát triển mạnh nguồn lao động chất lượng cao, nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài.

Thứ ba, tăng cường năng lực khoa học - công nghệ quốc gia để có thể tiếp thu, làm chủ, vận dụng sáng tạo các tri thức khoa học - công nghệ mới nhất của thế giới cần thiết cho phát triển của đất nước, từng bước sáng tạo công nghệ đặc thù của đất nước, xây dựng nền khoa học - công nghệ tiến tiến của Việt Nam.

Thứ tư, đầu tư phát triển mạnh mẽ hạ tầng công nghệ thông tin. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp trên thế giới, đây là tình huống xuất hiện các ngành, lĩnh vực mới liên quan đến chuyển đổi số, đó vừa là cơ hội, vừa là áp lực để nước ta phát triển mạnh mẽ kinh tế số trong thời gian tới.

Thứ năm, ban hành các cơ chế, chính sách để hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ, khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đề xuất Chính phủ cần lựa chọn và có chính sách đặc thù đối với một số doanh nghiệp có khát vọng và đủ năng lực, quy mô cho đầu tư, nghiên cứu, phát triển công nghệ mới, tiên phong vươn tầm thế giới.

Thứ sáu, không ngừng cải cách, đổi mới để đảm bảo vai trò dẫn dắt, quản lý của Nhà nước đối với nền kinh tế. Cần có cơ chế đặc thù để các khu công nghệ cao, khu công viên phần mềm phát huy vai trò là trung tâm đổi mới sáng tạo. Trên cơ sở đó, từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng gia tăng hàm lượng tri thức, tập trung phát triển các ngành công nghệ cao, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ bảy, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế nhằm tranh thủ nguồn ngoại lực, kết hợp nội lực để bắt kịp xu thế phát triển khoa học công nghệ tiên tiến, phục vụ cho mục tiêu hiện đại hóa lực lượng sản xuất của đất nước.