Thành bậc đá điện Kính Thiên - tuyệt tác kiến trúc điêu khắc thời Lê sơ

4 năm trước Nguồn: Báo Xây Dựng

Điện Kính Thiên (được xây dựng năm 1428 đời Vua Lê Thái Tổ và hoàn thiện vào đời Vua Lê Thánh Tông) - cung điện quan trọng bậc nhất, nơi cử hành các nghi lễ long trọng nhất của triều đình, nơi đón tiếp sứ giả nước ngoài và là nơi thiết triều bàn những việc quốc gia đại sự. Đến 1886 điện bị phá hủy, hiện chỉ còn di tích thềm bậc và nền điện (trong khu Thành cổ Hà Nội ngày nay). Rồng đá trong hệ thống thành bậc điện Kính Thiên là một di sản kiến trúc nghệ thuật tuyệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ.

Thành bậc điện Kính Thiên - tuyệt tác điêu khắc thời Lê sơ

thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Hệ thống thềm bậc theo hướng chính Nam, được xây bằng những phiến đá hộp lớn gồm 10 bậc, có 4 rồng đá chia thành 3 lối lên đều nhau tạo thành Thềm Rồng.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Thềm bậc có kích thước: ngang 13,7m, dọc 4,45m, cao 2,1m. Đôi rồng đá khắc chạm năm 1467 là những bộ phận điêu khắc bằng đá còn tương đối nguyên vẹn.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Rồng đá điện Kính Thiên là một di sản kiến trúc nghệ thuật tuyệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ. Được chạm trổ bằng đá xanh, rồng đá có đầu nhô cao, đầu to, mắt tròn lồi, sừng dài có nhánh, bờm lượn ra sau. Thân rồng uốn lượn mềm mại thành nhiều vòng cung, nhỏ dần về phía nền điện, trên lưng có đường vây dài nhấp nhô như vân mây, tia lửa.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Kích thước, cấu trúc và hoa văn trang trí của thành bậc không bắt gặp, không lặp lại ở các di tích, di vật khảo cổ cùng loại khác.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Hệ thống thành bậc điện Kính Thiên (thường được gọi là thành bậc rồng điện Kính Thiên) chính thức được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quyết định công nhận là Bảo vật quốc gia từ tháng 12/2020.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Chạm khắc mây hóa rồng (mặt ngoài bậc thềm) ở điện Kính Thiên là mảng chạm khắc hoa văn cổ có quy mô lớn nhất hiện nay.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Hoa sen dây và các họa tiết khác thể hiện tư tưởng Phật giáo; sự biến chuyển từ hình tượng tả thực hoa sen thời Lý - Trần (TK XI - XIV) sang mô típ hoa sen có sự pha trộn giữa hoa sen, hoa cúc và hoa mẫu đơn lại cho thấy những ảnh hưởng và ngày càng chiếm ưu thế của Nho giáo thời Lê sơ (TK XV).
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Hình tượng rồng đầu ngẩng cao, chân có đủ năm móng sắc nhọn và hình mây hóa rồng được thể hiện trên các thành bậc là hình ảnh thể hiện sự biểu trưng quyền lực của nhà vua.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
2 thành bậc chạm rồng ở giữa và 2 thành bậc chạm mây hóa rồng hai bên tạo thành ba lối lên xuống. Trong đó lối đi giữa dành riêng cho nhà vua.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Đây là các thành ốp lối đi chính giữa của điện Kính Thiên - Chính Điện quan trọng nhất trong hệ thống cung điện của Cấm thành Thăng Long thời Lê.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Ngày nay, không gian nơi này đã trở thành một di tích "kép" cho cả hai thời đại: Điện Kính Thiên của Hoàng thành Thăng Long xưa và Bộ Tổng Chỉ huy Quân đội nhân dân Việt Nam- di tích lịch sử quan trọng trong dòng lịch sử hiện đại Việt Nam. Nơi đây cũng thường xuyên tổ chức sự kiện văn hóa lớn, trưng bày, triển lãm các công trình, tác phẩm nghệ thuật thu hút đông đảo người dân và du khách tới thưởng lãm.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Nền và thềm bậc điện là di tích ít ỏi trong kiến trúc hoàng cung thời Lê còn sót lại đến ngày nay, phần nào phản ánh được quy mô hoành tráng của điện Kính Thiên xưa.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Phía bắc của nền Điện Kính Thiên còn có một thềm 7 bậc lên xuống nhỏ hơn so với bậc thềm chính ở phía nam. Hai bên bậc thềm có 2 rồng đá mang niên đại Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII-XVIII).
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Thân rồng dài 3,4m; uốn 7 khúc, thân có vẩy, lưng như hàng vây cá, chân rồng 5 móng như thềm rồng phía trước… Hai bên lan can trang trí hoa sen, sóng nước, đao, lửa, vân mây... cá hóa rồng rất trau chuốt, tinh xảo.
thanh bac da dien kinh thien tuyet tac kien truc dieu khac thoi le so
Đây là những hiện vật vô cùng quý giá, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, trường tồn của văn hóa dân tộc Việt Nam.

Thái Nguyên: Quy hoạch chi tiết xây dựng Cụm công nghiệp Lương Phú - Tân Đức

(Xây dựng) – Cụm công nghiệp Lương Phú - Tân Đức là một trong những cụm công nghiệp mới được thành lập, nâng tổng số cụm công nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình lên 8, đạt 100% theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

2 tháng trước

UBND quận Ba Đình và Đại học Xây dựng Hà Nội tổ chức cuộc thi kiến trúc “Tái thiết chợ Long Biên”

(Xây dựng) – UBND quận Ba Đình phối hợp cùng trường Đại học Xây dựng Hà Nội tổ chức cuộc thi kiến trúc “Tái thiết chợ Long Biên” (Reconstruction of LongBien market) với sự tham gia của 14 nhóm sinh viên trường đại học trên thế giới.

2 tháng trước

Đẩy mạnh quy hoạch, mở ra không gian phát triển mới cho Thủ đô

(Xây dựng) – Trong những năm qua, Thành phố Hà Nội đã đẩy mạnh công tác quy hoạch, tạo tiền đề cho các công tác quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng, phát triển đô thị theo quy hoạch.

2 tháng trước

Khắc phục bất cập trong quản lý quy hoạch đô thị và nông thôn

(Xây dựng) – Ngày 21/3/2025, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức họp Ban Soạn thảo, Tổ biên tập Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (QHĐT&NT). Được sự ủy quyền của lãnh đạo Bộ Xây dựng, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc Trần Thu Hằng, Thành viên Ban soạn thảo, Tổ trưởng Tổ biên tập chủ trì cuộc họp.

2 tháng trước

Hà Nội: Điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết Khu đô thị Gia Lâm tại ô quy hoạch B9-CXKO

(Xây dựng) – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Quyết định số 638/QĐ-UBND về việc phê duyệt Điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết Khu đô thị Gia Lâm, tỷ lệ 1/500 tại ô quy hoạch B9-CXKO (phần tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan).

3 tháng trước

Bình Dương: Thông qua quy hoạch chung Khu công nghiệp Bắc Tân Uyên 1

(Xây dựng) - Khu công nghiệp Bắc Tân Uyên 1 có vị trí tại xã Bình Mỹ, xã Tân Lập, huyện Bắc Tân Uyên và phường Hội Nghĩa, thành phố Tân Uyên; Có quy mô diện tích lập quy hoạch 786ha và đáp ứng khoảng 32.000 lao động…

3 tháng trước

Hậu Giang: Phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng Nhà máy Bột Trộn thuộc Cụm công nghiệp tập trung Đông Phú - giai đoạn 1

(Xây dựng) - Ông Trần Ngọc Hùng, Trưởng Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Hậu Giang vừa mới ký Quyết định số 13/QĐ-BQL về việc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng theo quy trình rút gọn dự án Nhà máy Bột trộn thuộc Cụm công nghiệp tập trung Đông Phú - giai đoạn 1, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang.

3 tháng trước

Bắc Ninh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch huyện Lương Tài

(Xây dựng) - UBND tỉnh Bắc Ninh vừa phê duyệt điều chỉnh quy hoạch huyện Lương Tài đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050 hướng tới trở thành đầu mối giao thông quan trọng, có vị trí chiến lược về quốc phòng - an ninh. Đồng thời, cụ thể hoá quy hoạch tỉnh.

3 tháng trước