Rút ngắn thời gian thực hiện gói thầu khảo sát thiết kế: Một chiêu hạn chế cạnh tranh

(BĐT) - Thời gian gần đây, nhiều gói thầu tư vấn khảo sát, thiết kế được công bố mời thầu với thời gian thực hiện hợp đồng thần tốc. Thậm chí nhiều trường hợp thời gian thực hiện chỉ gói gọn trong 10 ngày. Đây là tiêu chí rất bất cập, dẫn tới hạn chế cạnh tranh và có thể dẫn đến những nguy hại lâu dài về chất lượng của toàn bộ dự án.

Gói thầu tư vấn khảo sát, thiết kế và dự toán là nền tảng cho toàn bộ hoạt động xây lắp, quyết định rất lớn đến hiệu quả, an toàn, chất lượng và giá trị của dự án. Ảnh: Nhã Chi

Khảo sát thiết kế chỉ 10 ngày?

Theo phản ánh của các nhà thầu, nhiều gói thầu thiết kế bản vẽ thi công đang bị hạn chế thời gian thực hiện hợp đồng một cách bất thường. Đơn cử như Gói thầu Thiết kế bản vẽ thi công và dự toán thuộc Dự án Trường THCS Võ Văn Dánh (giai đoạn 2) có thời gian thực hiện hợp đồng chỉ… 10 ngày. Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Gò Công Đông (tỉnh Tiền Giang) phát hành hồ sơ mời thầu từ ngày 22/9 đến 12/10/2021, hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.

Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Gò Công Đông cũng đang làm bên mời thầu (BMT) Gói thầu Thiết kế bản vẽ thi công và dự toán thuộc Dự án Trường Tiểu học Tân Hòa. Dù đấu thầu rộng rãi theo phương thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ, nhưng thời gian thực hiện hợp đồng gói thầu này cũng chỉ vỏn vẹn 10 ngày.

Cùng thời điểm này, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Châu Đức (Bà Rịa - Vũng Tàu) mời thầu Gói thầu Tư vấn thiết kế bản vẽ thi công - dự toán thuộc Dự án Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp các trường tiểu học trên địa bàn huyện năm 2021. Gói thầu này có thời gian thực hiện hợp đồng 15 ngày.

15 ngày cũng là khoảng thời gian thực hiện hợp đồng tại nhiều gói thầu khác. Tại Quảng Nam, nhiều gói thầu như: Gói thầu Tư vấn lựa chọn nhà thầu khảo sát, lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán thuộc Dự án Khu đô thị mới trung tâm thị trấn Hà Lam (giai đoạn 1) do UBND huyện Thăng Bình làm chủ đầu tư, Công ty TNHH MTV Thăng Bình Phú làm BMT; Gói thầu Tư vấn khảo sát, lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán Dự án Đường giao thông Trà Mai - Trà Vân - Trà Vinh, huyện Nam Trà My… đều chỉ có thời gian thực hiện hợp đồng 15 ngày.

Tại sao bất khả thi?

Tại gói thầu của huyện Nam Trà My, một số nhà thầu tư vấn thiết kế cho biết, khối lượng công việc của gói thầu rất lớn. Cụ thể, phải khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công, cắm cọc giải phóng mặt bằng cho 17,527 km đường núi. “Nếu không được chuẩn bị trước, không nhà thầu tư vấn thiết kế nào có thể sắp xếp được công việc trong chừng đó thời gian”, một nhà thầu tại Quảng Nam cho biết.

Về gói thầu tại Bà Rịa - Vũng Tàu, một nhà thầu cho rằng, việc chỉ dành 15 ngày để thực hiện khảo sát, thiết kế - dự toán sửa chữa cải tạo 5 trường học là rất bất cập và có dấu hiệu coi nhẹ vai trò quan trọng của gói thầu đối với toàn bộ dự án. Với các gói thầu tương tự trước đây, BMT nào giới hạn 30 ngày là đã khiến nhà thầu hụt hơi thực hiện hợp đồng, cần huy động từ 20 - 25 nhân sự làm ngày, làm đêm mới đáp ứng được. Nếu BMT rút thời gian xuống còn 10 - 15 ngày thì hầu hết các nhà thầu tư vấn thiết kế chào thua.

Trong khi đó, trao đổi với Báo Đấu thầu, nhiều BMT cho rằng, việc rút ngắn thời gian thực hiện các gói thầu là do “áp lực tiến độ của toàn dự án”.

Quan điểm này, theo nhiều chuyên gia, là không thuyết phục. Các chuyên gia trong lĩnh vực khảo sát thiết kế đều cho rằng, việc hạn chế thời gian thực hiện hợp đồng gói thầu tư vấn khảo sát, thiết kế và dự toán có thể dẫn đến nhiều hệ lụy. Bởi gói thầu này là nền tảng cho toàn bộ hoạt động xây lắp, quyết định rất lớn đến hiệu quả, an toàn, chất lượng và giá trị của dự án. Bên cạnh đó, khi các nhà thầu đều cho rằng việc hoàn thành công việc trong khoảng thời gian hạn hẹp nói trên là bất khả thi, chắc chắn các gói thầu này sẽ thiếu sự cạnh tranh, hiệu quả. Những nhà thầu đáp ứng được yêu cầu phải chăng đã biết trước yêu cầu của HSMT?