Nhùng nhằng đấu thầu mua phân bón tại Gia Lai

(BĐT) - Công ty TNHH MTV Quế Lâm Phương Nam có văn bản gửi Báo Đấu thầu phản ánh “bất thường” trong công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu Cung cấp phân bón thuộc Dự toán Hỗ trợ khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do hạn hán gây ra trong vụ mùa năm 2019 trên địa bàn huyện Kbang. Gói thầu do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kbang, tỉnh Gia Lai làm chủ đầu tư (CĐT), Công ty CP Sở hữu trí tuệ DVL Miền Nam làm bên mời thầu (BMT).

Gói thầu Cung cấp phân bón do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kbang, tỉnh Gia Lai làm chủ đầu tư. Ảnh minh họa: Huy Hùng

Đấu thầu qua mạng, làm rõ HSDT theo cách truyền thống

Gói thầu nêu trên có nội dung mua sắm phân bón NPK 16.16.8+13S và phân bón NPK 16.16.8+5S+2,5Ca+1,2Mg; được đấu thầu qua mạng, đóng thầu ngày 11/12/2020.

BMT đã có kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT), nhưng sau đó Tổ chuyên gia độc lập (TCGĐL) của UBND huyện Kbang đánh giá lại HSDT. Theo báo cáo đánh giá lại HSDT ngày 28/12/2020 của TCGĐL, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Long Mỹ (Nhà thầu Long Mỹ) cung cấp tài liệu chứng minh tính hợp lệ của hàng hóa cho các loại phân bón NPK Phú Mỹ, NPK Biffa, NPK Sumo. “Như vậy chúng tôi hiểu rằng nhà thầu này đã không chào cụ thể cho một loại hàng hóa nào theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu (HSMT) và do đó không có cơ sở để đánh giá tính hợp lệ của hàng hóa. Mặt khác, các loại phân bón nêu trên đều có đặc tính, thông số kỹ thuật của hàng hóa không đáp ứng theo yêu cầu kỹ thuật của HSMT”, đại diện Nhà thầu Quế Lâm Phương Nam nêu ý kiến.

Nhà thầu Quế Lâm Phương Nam còn phản ánh về quá trình làm rõ HSDT. Cụ thể, báo cáo đánh giá lại HSDT có nội dung “trong quá trình đánh giá HSDT của Nhà thầu Long Mỹ, TCGĐL đã mời nhà thầu này làm việc có Biên bản số 03/BB-TCG ngày 27/12/2020, TCGĐL làm rõ đánh giá HSDT có Biên bản số 04/BB-TCG. Như vậy, TCGĐL đã thực hiện không đúng quy định về đánh giá và làm rõ HSDT đối với đấu thầu qua mạng theo Thông tư số 04/2017/TT-BKHĐT. Tại gói thầu này, dù đấu thầu qua mạng, việc đánh giá và làm rõ HSDT lại được thực hiện theo cách… truyền thống.

Thành lập Tổ chuyên gia độc lập do phát sinh kiến nghị

Ngày 12/1/2021, CĐT có văn bản phúc đáp kiến nghị của Nhà thầu Quế Lâm Phương Nam. Theo CĐT, hàng hóa chào thầu của Nhà thầu Long Mỹ có nhãn hiệu cụ thể, tương đương với loại phân bón mời thầu và đáp ứng theo yêu cầu của HSMT.

Về quá trình đánh giá, làm rõ HSDT, CĐT cho biết, trong quá trình lựa chọn nhà thầu, UBND huyện Kbang nhận được văn bản kiến nghị của Nhà thầu Long Mỹ và báo cáo CĐT về xử lý tình huống phức tạp. UBND Huyện đã tổ chức họp các ngành chuyên môn liên quan và đi đến thống nhất thành lập TCGĐL đánh giá lại HSDT.

“Nếu nhận thấy báo cáo đánh giá của BMT chưa đúng quy định, chưa đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu thì thành lập tổ chuyên gia độc lập (TCGĐL) là cần thiết. Tuy nhiên, mục đích của việc thành lập TCGĐL phải đảm bảo quá trình lựa chọn nhà thầu đúng quy định, đánh giá HSDT trên cơ sở HSMT. TCGĐL chịu trách nhiệm về những đánh giá này cũng như kết quả lựa chọn nhà thầu chứ không phục vụ ý chí cá nhân, lợi ích nhóm”, chuyên gia đấu thầu nhấn mạnh.

Theo tìm hiểu của Báo Đấu thầu, báo cáo đánh giá HSDT do BMT thực hiện có kết quả khác so đánh giá của TCGĐL. Tuy nhiên, đại diện BMT cho biết: “Kết quả này không được CĐT chấp nhận. Sau đó, toàn bộ quá trình thành lập TCGĐL, báo cáo đánh giá lại HSDT chúng tôi không trực tiếp tham gia”.

Trong khi đó, nhà thầu kiến nghị băn khoăn: “Vì Báo cáo của BMT không được công khai nên việc kiến nghị dẫn tới xảy ra tình huống thành lập TCGĐL xuất phát từ cơ sở nào, kiến nghị về nội dung gì? Do đó, chúng tôi đề nghị công bố công khai báo cáo của BMT để xác định có hay không kiến nghị của nhà thầu và lộ lọt thông tin khi chưa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu?”

Ngày 28/12/2020, BMT công bố kết quả lựa chọn nhà thầu, theo đó, Nhà thầu Long Mỹ trúng thầu, Nhà thầu Quế Lâm Phương Nam xếp hạng 2.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, đại diện CĐT cho biết, việc thành lập TCGĐL là quyết định của UBND huyện Kbang do phát sinh kiến nghị của Nhà thầu Long Mỹ trong đấu thầu. TCGĐL này bao gồm các cán bộ có trình độ chuyên môn phù hợp với Gói thầu.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, một chuyên gia cho rằng, việc xử lý tình huống phát sinh trong đấu thầu thuộc trách nhiệm của CĐT và người có thẩm quyền. “Nếu nhận thấy báo cáo đánh giá của BMT chưa đúng quy định, chưa đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu thì thành lập TCGĐL là cần thiết. Tuy nhiên, mục đích của việc thành lập TCGĐL phải đảm bảo quá trình lựa chọn nhà thầu đúng quy định, đánh giá HSDT trên cơ sở HSMT. TCGĐL chịu trách nhiệm về những đánh giá này cũng như kết quả lựa chọn nhà thầu chứ không phục vụ ý chí cá nhân, lợi ích nhóm”, chuyên gia này nhấn mạnh.