Nhiều gói thầu kiểm toán chỉ 1 nhà thầu tham dự: Chốt chặn từ tiêu chí nhân sự

(BĐT) - Nhiều nhà thầu kiểm toán rất bức xúc khi chủ đầu tư/bên mời thầu đưa ra tiêu chí quá cao đối với nhân sự chủ chốt tại các gói thầu kiểm toán. Điều này dẫn tới tình trạng, nhiều gói thầu kiểm toán dù đấu thầu rộng rãi qua mạng nhưng chỉ có 1 nhà thầu tham dự.

Chuyên gia cho rằng, gói thầu nào yêu cầu nhân sự trưởng đoàn kiểm toán phải có tối thiểu 3 bằng đại học là hạn chế sự tham gia của nhà thầu. Ảnh: St

Gói thầu Tư vấn kiểm toán công trình kiểm soát nước triều Cầu Bông - Bình Triệu - Bình Lợi - Rạch Lăng, quận Bình Thạnh và quận Gò Vấp, TP.HCM do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (Ban QLDA ĐTXD) hạ tầng đô thị TP.HCM mời thầu, mở thầu ngày 13/8/2020, chỉ có Công ty TNHH Hãng kiểm toán và định giá ASCO dự thầu.

Một gói thầu kiểm toán do Ban QLDA ĐTXD công trình giao thông tỉnh An Giang mở thầu ngày 17/8/2020 chỉ có Công ty TNHH Kiểm toán Việt Úc dự thầu. Một gói thầu kiểm toán khác do Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Vĩnh Long mở thầu ngày 31/8/2020 chỉ có Công ty TNHH Kiểm tóan Việt Úc dự thầu… Nhiều gói thầu kiểm toán tại Phú Yên, Tây Ninh, Cà Mau, Lâm Đồng… cũng có chung tình trạng này.

Tại các gói thầu trên, trong quá trình mời thầu, nhiều nhà thầu đã phản ánh về hiện tượng cài cắm các tiêu chí quá khó về nhân sự, đặc biệt là trưởng đoàn kiểm toán với quá nhiều yêu cầu về bằng cấp.

Ngày 14/9/2020, một nhà thầu kiểm toán tại TP.HCM đã gửi hai văn bản đồng thời đến hai chủ đầu tư phản ánh về tình trạng cạnh tranh không lành mạnh tại hai gói thầu kiểm toán. Đó là Gói thầu Kiểm toán công trình cải tạo, nâng cấp khối nhà N5 và N6 thuộc Bệnh viện Y học cổ truyền do Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM làm chủ đầu tư; Gói thầu kiểm toán công trình mở rộng và nâng cấp Bệnh viện Quận 3 (TP.HCM) do Ban QLDA ĐTXD Khu vực quận 3 làm chủ đầu tư.

Theo Nhà thầu, ở cả hai gói thầu này, tiêu chí đối với vị trí trưởng đoàn kiểm toán đều “rất có vấn đề”. Cụ thể, HSMT yêu cầu nhân sự phải có bằng tốt nghiệp chuyên ngành luật, chuyên ngành xây dựng, có chứng chỉ hành nghề kiểm toán, thẩm định viên về giá… “Chúng tôi nhận thấy tiêu chí về trưởng đoàn kiểm toán là quá cao. Việc yêu cầu 1 nhân sự có bằng đại học xây dựng, đại học luật, chứng nhận kiểm toán viên (tương đương phải tốt nghiệp 1 trường đại học về kế toán, hoặc các ngành kinh tế) là việc mà đa phần công ty kiểm toán không đáp ứng được. Tiêu chí này hạn chế nhà thầu tham dự. Trong khi đó, tất cả các công ty kiểm toán khi được chứng nhận đăng ký hành nghề đều được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như: Bộ Tài chính, Uỷ ban chứng khoán, Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam… xác nhận có đủ năng lực, đủ điều kiện hành nghề”, một nhà thầu phân tích.

Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Vĩnh Long đang lựa chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu số 12 Kiểm toán công trình Khối nhà làm việc của UBND Tỉnh và các cơ quan Khối tổng hợp (Khối 2), Khu hành chính tỉnh Vĩnh Long. HSMT yêu cầu trưởng đoàn kiểm toán phải có chứng nhận kiểm toán viên (tốt nghiệp đại học kinh tế), tốt nghiệp đại học luật và kỹ sư định giá hạng 1 (chỉ có tốt nghiệp đại học xây dựng). Một đơn vị tư vấn đấu thầu nhận xét: “Yêu cầu này hạn chế nhiều nhà thầu, bởi thông thường, chỉ cần chứng chỉ kiểm toán viên và một bằng đại học chuyên ngành phù hợp với yêu cầu của gói thầu”.

Tại Việt Nam hiện nay có hơn 300 công ty chuyên về lĩnh vực kiểm toán. Trong số này có tới hơn 80 công ty là hội viên của Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam. Đáng lẽ, các gói thầu kiểm toán là những cuộc cạnh tranh thực sự giữa các nhà thầu có năng lực. Tuy nhiên, diễn biến của nhiều cuộc thầu cho thấy, do HSMT yêu cầu tiêu chí quá cao dẫn tới thực trạng nói trên.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, chuyên gia Bùi Văn Mai, nguyên Chủ tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam đánh giá: “Nếu gói thầu nào yêu cầu trưởng đoàn kiểm toán phải có tối thiểu 3 bằng đại học như trên là đã có sự thỏa thuận trước giữa bên mời thầu và nhà thầu nào đó. Bởi đây là điều kiện để hạn chế sự tham gia của đông đảo nhà thầu trong lĩnh vực kiểm toán. Ai cũng hiểu, chứng chỉ kiểm toán chỉ dành cho đối tượng có bằng đại học khối ngành kinh tế, nếu yêu cầu thêm hai bằng đại học (đặc biệt là xây dựng, luật) thì rất khó đáp ứng. Trong khi đó, trong đoàn kiểm toán, đã có những nhân sự trưởng nhóm kiểm toán (pháp lý, xây dựng, kinh tế…), do đó, gom nhiều tiêu chí vào một nhân sự trưởng đoàn là tạo ra rào cản với nhiều nhà thầu”.