Người dân phản ứng vì nhà máy thép gây ô nhiễm

Quảng NgãiSau một tuần người dân dựng lều phản ứng nhà máy ô nhiễm, chính quyền chậm tái định cư, Chủ tịch tỉnh Đặng Văn Minh đến hiện trường gặp gỡ.

Chiều 12/6, hàng chục người dân xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) vẫn tụ tập trước cổng nhà máy thép Hòa Phát Dung Quất. Gần tuần qua, họ dựng lều bạt tại đây, chặn xe ra vào nhà máy.

Mang cục nam châm hít đầy bụi thép, bà Nguyễn Thị Dự, sống cạnh nhà máy nói rằng, khói bụi và mùi hôi thường xuyên vây bủa vây làng, nhiều lúc vừa dọn cơm ra phải bỏ bữa.

Nhà máy thép này được khởi công từ cuối năm 2017 trên diện tích gần 400 ha - mảnh đất trống do dự án khác không triển khai bỏ lại. Vận hành thử nghiệm từ hơn một năm trước, ô nhiễm từ nhà máy khiến người dân sống sát bên nhiều lần phản ứng. Theo kế hoạch, họ được di dời và tái định cư từ cách đây ba năm. Nhưng do khu tái định cư chưa được xây dựng, nên phải sống chung với ô nhiễm kéo dài.

Đến hiện trường lúc 14h, Chủ tịch UBND Quảng Ngãi Đặng Văn Minh hỏi thăm người dân, thị sát các nhà bị bị ảnh hưởng bên hông nhà máy. Người đứng đầu chính quyền tỉnh sau đó cùng những người phản ứng đến hội trường của Hòa Phát để giải quyết sự việc. Mở đầu, ông nói rằng việc người dân dựng lều trước cổng nhà máy là không đúng pháp luật, nhưng ông thông cảm vì bức xúc kéo dài.

Bà Lê Thị Thúy, đại diện người dân thuật lại tình trạng khói bụi và mùi quanh nhà máy. Theo bà, 115 ha thuộc giai đoạn 2 của dự án luyện thép chưa có quyết định bồi thường, nhưng doanh nghiệp vẫn cho chở đất, nổ mìn, đào đá.

Một người dân khác nói, cây xung quanh nhà máy chết nhưng nhà chức trách xuống kiểm tra chỉ nói ô nhiễm "trong mức độ cho phép". Một phụ nữ thì phản ánh việc thi công của nhà máy thép gây ngập úng, yêu cầu bồi thường.

Đại diện nhà máy thép cho biết, 115 ha diện tích giai đoạn mở rộng của nhà máy có 342 hộ và cần 421 lô tái định cư. Để đẩy nhanh tiến độ dự án, Hòa Phát tạm ứng 100% bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân, trước khi có quyết định thu hồi đất và bồi thường giải phóng mặt bằng của cơ quan nhà nước. Đến nay, 110 hộ đã nhận tiền đền bù, trong đó có 65 hộ đã bàn giao đất đi nơi khác.

Song, người dân cho biết Hòa Phát yêu cầu họ cam kết, sau khi nhận tiền tạm ứng thì không khiếu nại khi có phê duyệt bồi thường của nhà nước. Chính quyền tỉnh khẳng định, quyền khiếu nại, khiếu kiện là quyền hiến định nên yêu cầu doanh nghiệp kiểm tra phản ánh và điều chỉnh.

Đại diện chủ đầu tư cho rằng điều này là hiểu nhầm, và hứa rằng, nếu phương án bồi thường của nhà nước thấp hơn tiền tạm ứng thì người dân không phải trả lại cho chủ đầu tư; còn nếu phương án bồi thường cao hơn thì chủ đầu tư sẽ trả thêm tiền cho người dân.

Về tình trạng ô nhiễm, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, "dự án thép được giám sát đặc biệt về môi trường, chuyện ô nhiễm là có. Song, phát triển công nghiệp không thể không có ô nhiễm".

Kết luận buổi gặp gỡ, Chủ tịch Quảng Ngãi Đặng Văn Minh hai lần nói xin lỗi người dân vì để họ phải "phiền" những ngày qua, và việc khu tái định cư triển khai quá chậm. Ông yêu cầu UBND huyện Bình Sơn và chủ đầu tư làm các thủ tục để khởi công khu tái định cư chậm nhất vào tháng 10 năm nay, hoàn thành sau một năm.

Ông Minh cũng thừa nhận sống gần nhà máy ô nhiễm, nên chủ đầu tư cần thảo luận với người dân phương án hỗ trợ 2,2 triệu đồng mỗi tháng để thuê phòng trọ, hoặc cho người dân dựng nhà tạm ở khu khác. Đồng thời, lãnh đạo Quảng Ngãi yêu cầu nhà máy thép không được triển khai thi công giai đoạn 2 khi chưa di dời hết dân. Những khu ngập úng, chính quyền địa phương cần kiểm kê để bồi thường.

"Tôi mong sau buổi gặp gỡ này thì sai phạm của doanh nghiệp thì doanh nghiệp giải quyết, còn người dân thì phải tuân thủ pháp luật", ông Minh nói.

Đại diện nhà máy thép đồng ý với kết luận của người đứng đầu chính quyền. Người dân cũng ra về trong ôn hòa và hứa không chặn cổng nhà máy.

Phạm Linh