Lạm dụng yêu cầu khảo sát thực địa tại gói thầu mua sắm hàng hóa

(BĐT) - Không chỉ tại những gói thầu xây lắp, mà ngay cả những gói thầu mua sắm hàng hóa quy mô nhỏ, hồ sơ mời thầu (HSMT) cũng xuất hiện yêu cầu khảo sát tiền đấu thầu theo hướng bắt buộc, áp dụng tiêu chí đánh giá đạt/không đạt. Theo ghi nhận của phóng viên Báo Đấu thầu, những gói thầu này thường xuyên bị nhà thầu phản ứng.

Việc HSMT quy định “nhà thầu tham dự phải có biên bản xác nhận khảo sát hiện trạng, vị trí, quy mô cơ sở cung cấp, lắp đặt sản phẩm của Chủ đầu tư” là không phù hợp. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Cuối tháng 11/2021, Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận mở Gói thầu số 03 Mua sắm bàn ghế học sinh cho các trường học trên địa bàn thuộc Dự toán cùng tên. Theo phản ánh của một nhà thầu, việc HSMT quy định “nhà thầu tham dự phải có biên bản xác nhận khảo sát hiện trạng, vị trí, quy mô cơ sở cung cấp, lắp đặt sản phẩm của Chủ đầu tư” là không phù hợp. Nhà thầu cho rằng, với một gói thầu quy mô 1 tỷ đồng, phạm vi cung cấp 490 bộ bàn, ghế học sinh, thì đây là tiêu chí làm khó nhà thầu. “Trong trường hợp cần thiết, nhà thầu tự chịu trách nhiệm tìm hiểu thông tin địa hình, địa điểm lắp đặt, mà không cần thiết phải có xác nhận của Chủ đầu tư. Do đó, yêu cầu này thực chất là “giấy phép con” gây khó cho nhà thầu tham dự, không phù hợp với quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định 63/2014/NĐ-CP”, Nhà thầu khẳng định.

Cùng khoảng thời gian kể trên, Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa tiến hành chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu Thiết bị trụ sở thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Trụ sở UBND xã Diên Hòa (dự toán 2,567 tỷ đồng). Sau khi HSMT được phát hành, một nhà thầu có văn bản phản đối yêu cầu về việc “Nhà thầu phải tự tổ chức khảo sát thực địa vị trí cung cấp, lắp đặt hàng hóa theo yêu cầu và có xác nhận của chủ đầu tư về việc đã tiến hành khảo sát” được quy định tại HSMT. Nhà thầu cho rằng, không nhất thiết đặt ra yêu cầu phải tiến hành công tác khảo sát tiền đấu thầu, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang tiếp diễn trên địa bàn.

Trước đó, tại Gói thầu Mua sắm thiết bị dạy học lớp 6 cho các cơ sở giáo dục năm học 2021 - 2022 trên địa bàn huyện (dự toán 1,594 tỷ đồng) do Phòng GD&ĐT huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình mời thầu, một nhà thầu cũng có phản ánh HSMT xuất hiện yêu cầu “nhà thầu tham dự còn phải thực hiện khảo sát địa điểm cung cấp, lắp đặt thiết bị trước thời điểm đóng thầu và có xác nhận của Bên mời thầu về việc đã thực hiện khảo sát”. Theo Nhà thầu, với phạm vi cung cấp hàng hóa là sản phẩm thông dụng, có quy chuẩn xác định, không cần thiết đặt ra yêu cầu khảo sát địa điểm lắp đặt thiết bị.

Trong khi đó, Bên mời thầu khẳng định, việc yêu cầu nhà thầu khảo sát địa điểm lắp đặt, vận chuyển không phải là các tiêu chí bị cấm theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, nhiều nhà thầu cho rằng, tại nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu, mục đích của việc khảo sát hiện trường là để bước đầu nhận diện được các nhà thầu tham dự có thể là ai. "Điều này làm cho giả thuyết đến thời điểm mở thầu mới lộ diện nhà thầu tham dự trong đấu thầu qua mạng gần như vô nghĩa. Trường hợp chỉ có một nhà thầu thực hiện khảo sát, mức giảm thầu thông thường gần như bằng 0”, một nhà thầu chia sẻ.

Theo TS. Nguyễn Việt Hùng, chuyên gia về đấu thầu, về bản chất, tiêu chí này không được quy định bắt buộc. Do đó, trường hợp chủ đầu tư/bên mời thầu áp dụng phương pháp đánh giá đạt/không đạt đối với tiêu chí này, nhất là tại các gói thầu chỉ bao gồm phần mua sắm thiết bị, là không chính đáng.