Im hơi, lặng tiếng, nhà thầu “bất ngờ” trúng lớn

(BĐT) - Khảo sát kết quả lựa chọn nhà thầu cho thấy, có không ít nhà thầu trong vòng 5 năm qua chưa từng được công bố trúng gói thầu nào nhưng “bỗng dưng” lại trúng gói thầu 50, 60 tỷ đồng.

Công ty CP Tập đoàn Đông Âu trúng Gói thầu số 04 thuộc Dự án Khu tái định cư Thọ Phú, phường Quảng Thọ, TP. Sầm Sơn, Thanh Hóa với giá trúng thầu 68,024 tỷ đồng. Ảnh minh họa: Lê Tiên

Khi yêu cầu các chủ đầu tư/bên mời thầu cung cấp thông tin về hợp đồng tương tự của nhà thầu thì câu trả lời phóng viên nhận được là “chúng tôi chấm hồ sơ của nhà thầu trên giấy, trường hợp nhà thầu gian lận thì nhà thầu phải chịu trách nhiệm”.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Sầm Sơn (Thanh Hóa) lựa chọn Công ty CP Tập đoàn Đông Âu là nhà thầu trúng Gói thầu số 04 Thi công xây dựng công trình (bao gồm cả mua sắm, lắp đặt thiết bị và bảo hiểm công trình) thuộc Dự án Khu tái định cư Thọ Phú, phường Quảng Thọ, thành phố Sầm Sơn. Giá trúng thầu là 68,024 tỷ đồng, giá gói thầu là 68,054 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,04%; thời gian thực hiện hợp đồng 9 tháng.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đấu thầu, Công ty CP Tập đoàn Đông Âu có địa chỉ tại thành phố Thanh Hóa. Trong vòng 5 năm qua, đây là gói thầu đầu tiên mà nhà thầu này được công bố trúng thầu. Tài khoản chứng thư số của Nhà thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã hết hiệu lực từ ngày 1/4/2018.

Trước đó, tháng 11/2020, Công ty TNHH Đầu tư phát triển Văn Nhật được Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình (bên mời thầu) lựa chọn là nhà thầu trúng Gói thầu số 01 Thi công xây lắp thuộc Dự án Xây dựng cơ sở hạ tầng đấu giá giá trị quyền sử dụng đất khu dân cư Đỗi Tư, xã Yên Lâm, huyện Yên Mô. Giá trúng thầu là 62,666 tỷ đồng (giá gói thầu là 62,936 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,4%); thời gian thực hiện hợp đồng là 11 tháng, hợp đồng theo đơn giá cố định.

Khi lựa chọn xong nhà thầu trúng thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu cần kịp thời công bố kết quả lựa chọn nhà thầu rộng rãi để có sự kiểm tra, giám sát của xã hội. Nếu công tác chấm thầu diễn ra công khai, minh bạch thì không có lý do gì, chủ đầu tư, bên mời thầu lại che giấu và từ chối việc làm rõ năng lực của nhà thầu trúng thầu, trừ khi chủ đầu tư, bên mời thầu cố ý “làm ngơ”, hoặc bao che cho những sai phạm của nhà thầu.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty TNHH Đầu tư phát triển Văn Nhật có địa chỉ tại xã Yên Lâm, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Trong vòng 5 năm qua, Công ty được công khai trúng 7 gói thầu đều nằm trên địa bàn tỉnh Ninh Bình nhưng 6 gói thầu còn lại đều có giá trị trúng thầu dưới 15 tỷ đồng (không có công trình tương tự với gói thầu hơn 62 tỷ đồng nêu trên).

Để làm rõ hợp đồng tương tự, năng lực tài chính của các nhà thầu trúng thầu này, phóng viên Báo Đấu thầu đã liên hệ với các bên mời thầu thì được trả lời “chúng tôi chấm HSDT và lựa chọn nhà thầu trúng thầu đều dựa trên các tài liệu giấy mà nhà thầu cung cấp, nếu có gian lận thì nhà thầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”.

Với mong muốn làm rõ về hợp đồng tương tự và năng lực tài chính của nhà thầu trúng thầu, phóng viên Báo Đấu thầu đã đề nghị các bên mời thầu cung cấp thông tin. Tuy nhiên, cho đến nay, các bên mời thầu này vẫn “im lặng”, để nhà thầu bình thản thực hiện hợp đồng. Có bên mời thầu cho biết, nhà thầu có kinh nghiệm thực hiện công trình tương tự nhưng không phải là nhà thầu chính nên không được công bố trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Tuy nhiên, đó là công trình gì, do ai làm chủ đầu tư thì các bên mời thầu không “tiết lộ” vì cho rằng đó là tài liệu “mật” trong việc lựa chọn nhà thầu.

Về câu chuyện này, chuyên gia đấu thầu Nguyễn Việt Hùng cho rằng, hiện nay, công nghệ, các thủ đoạn làm giả HSDT của nhà thầu rất tinh vi (làm khống doanh thu, làm giả hợp đồng tương tự, nhân sự…), nhất là khi đấu thầu qua mạng thì khâu kiểm tra, giám sát của chủ đầu tư, bên mời thầu cần phải hết sức chặt chẽ. Khi lựa chọn xong nhà thầu trúng thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu cần kịp thời công bố kết quả lựa chọn nhà thầu rộng rãi để có sự kiểm tra, giám sát của xã hội. Nếu công tác chấm thầu diễn ra công khai, minh bạch thì không có lý do gì, chủ đầu tư, bên mời thầu lại che giấu và từ chối việc làm rõ năng lực của nhà thầu trúng thầu, trừ khi chủ đầu tư, bên mời thầu cố ý “làm ngơ”, hoặc bao che cho những sai phạm của nhà thầu.