Hồ sơ mời thầu chắp vá làm khó nhà thầu

(BĐT) - Thời gian qua, nhiều quy định mới đã buộc các chủ đầu tư, bên mời thầu (BMT) phải tăng cường công khai thông tin đấu thầu, đẩy mạnh công tác đấu thầu qua mạng. Tuy nhiên, theo phản ánh của một số nhà thầu, nhiều chiêu trò, thủ thuật đã được các chủ đầu tư, BMT vận dụng để tạo nên những bộ hồ sơ mời thầu (HSMT) chắp vá với nhiều quy định bất cập, sau đó lập lờ việc chỉnh sửa HSMT.

Một số bên mời thầu công khai hồ sơ mời thầu không kèm bản vẽ hồ sơ thiết kế hoặc có bản vẽ hồ sơ thiết kế nhưng lại phải “bẻ khóa” mật khẩu thì mới xem được… Ảnh: Lê Tiên

Báo Đấu thầu đã có nhiều bài viết phản ánh về nỗi khổ của các nhà thầu khi theo đuổi những gói thầu có HSMT với những tiêu chí oái oăm về nhân sự, hợp đồng tương tự. Đấu thầu qua mạng nhưng bắt phải có xác nhận của địa phương về khảo sát thực địa để xây dựng hồ sơ dự thầu (HSDT), công khai HSMT nhưng không kèm bản vẽ hồ sơ thiết kế hoặc có bản vẽ hồ sơ thiết kế nhưng lại phải “bẻ khóa” mật khẩu thì mới xem được…

Có thể dẫn chứng một số BMT như: Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Thương mại Phương Nam, Công ty CP Tư vấn Toàn Thành… thường xuyên bị nhà thầu phản ánh cố tình tạo “sự cố” trong quá trình mời thầu, phát hành những bộ HSMT chắp vá làm khó nhà thầu.

Qua kiến nghị của nhà thầu, phản ánh của Báo Đấu thầu với những bằng chứng không thể chối cãi, một số BMT thừa nhận sai sót của HSMT. Tuy nhiên, theo các BMT, do sơ suất của nhân viên đăng tải thông tin, máy tính trục trặc hoặc tài khoản chứng thư số dẫn đến sai sót, mặc dù nhiều sai sót tái lặp trong nhiều gói thầu, ở những thời điểm mời thầu khác nhau.

Theo một số nhà thầu, tình trạng khá phổ biến hiện nay là HSMT được công khai trên mạng một cách nhỏ giọt (thiếu bản vẽ kỹ thuật, thiếu trang quan trọng) hoặc có nhiều lỗi trong HSMT (lỗi đánh máy, lỗi phông ở một số trang chứa thông tin căn bản, đưa ra nhiều tiêu chí khác thường). Khi nhà thầu năm lần, bảy lượt có ý kiến với chủ đầu tư, các cơ quan chức năng thì BMT mới chịu chỉnh sửa các sai sót này một cách chiếu lệ, miễn cưỡng. Một số BMT chỉ tiến hành gia hạn đóng thầu 1 ngày để chỉnh sửa HSMT nhưng chỉ sửa một số lỗi nhất định, còn nhiều lỗi cơ bản vẫn giữ nguyên, nên nhà thầu đành ngậm ngùi bỏ cuộc. Ở một số gói thầu khác lại xảy ra chuyện gần đến thời điểm mở thầu, BMT mới công khai bản vẽ hồ sơ thiết kế để nhà thầu làm HSDT (trước đó hoặc không công khai hoặc công khai nhưng cài đặt mật khẩu cho file bản vẽ hồ sơ thiết kế). Với khoảng thời gian ngắn chỉ 3 ngày trước thời điểm đóng thầu nên nhà thầu khó có thể làm HSDT hoàn chỉnh.

Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, một số luật sư và chuyên gia về đấu thầu chỉ ra rằng, hiện nay, do việc kiểm tra, giám sát đối với quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu lỏng lẻo, không kịp thời nên nhiều BMT mập mờ trong công khai HSMT.

Liên quan đến sai sót trong HSMT, TS. Nguyễn Việt Hùng - nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) phân tích, những sai sót trong khâu lập HSMT có thể là do cố tình hoặc do nhận thức, trình độ hạn chế của cán bộ lập HSMT. Tuy nhiên, từ lúc HSMT được lập đến khi phát hành là cả một “quy trình” thẩm định, phê duyệt HSMT, nên để xảy ra tình trạng HSMT có nhiều sai sót là trách nhiệm của cả đơn vị thẩm định HSMT, của chủ đầu tư - cấp phê duyệt HSMT.