Hồ sơ mời thầu bất nhất, nhà thầu chịu thiệt

(BĐT) - Nhiều bộ hồ sơ mời thầu (HSMT) của các gói thầu xây lắp lớn đã và đang phát hành không bảo đảm về chất lượng: chỉ dẫn mơ hồ, dữ liệu mâu thuẫn, yêu cầu trái quy định. Điều này khiến nhà thầu mất rất nhiều công sức khi lập hồ sơ dự thầu (HSDT). Thậm chí, một số nhà thầu đã bị loại một cách oan uổng vì sự bất nhất thông tin trong HSMT.

Ảnh chỉ mang tính minh họa: Tường Lâm

Một gói thầu xây lắp hơn 400 tỷ đồng tại Đồng Nai có sự mâu thuẫn trong các chỉ dẫn dành cho nhà thầu dẫn tới hệ lụy xấu cho cuộc thầu. Theo đó, một nhà thầu lớn đã bị loại vì HSDT bị đánh giá là thư bảo lãnh dự thầu không hợp lệ. Cụ thể, trong thư bảo lãnh dự thầu ghi bên thụ hưởng là bên mời thầu (BMT) thay vì là chủ đầu tư (CĐT).

Nhà thầu không chấp nhận đánh giá nói trên và cho biết, có sự không thống nhất về tên, địa chỉ của bên thụ hưởng trong HSMT. Cụ thể, tại Chương I - Chỉ dẫn nhà thầu, đơn vị thụ hưởng là BMT. Tuy nhiên, tại Chương IV - Biểu mẫu dự thầu, đơn vị thụ hưởng lại là CĐT. Tuy nhiên, khi đánh giá HSDT, BMT cho rằng Nhà thầu không có bảo lãnh dự thầu hợp lệ.

Mặc dù cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu đã khuyến cáo, để bảo đảm quyền lợi nhà thầu, trường hợp thư bảo lãnh của nhà thầu có tên đơn vị thụ hưởng là CĐT hoặc BMT thì đều được tiếp tục xem xét đánh giá HSMT. Trường hợp CĐT, BMT không đồng ý với quan điểm đánh giá như trên thì cần làm rõ cơ sở đánh giá đúng tên bên thụ hưởng của bảo lãnh dự thầu (là BMT hay CĐT).

Quá trình lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu đã phải kéo dài do phải xem xét và trả lời kiến nghị của nhà thầu.

Tại Quảng Trị, 2 gói thầu xây lắp điện do Sở Công Thương làm BMT đã không chấp thuận HSDT của 3 nhà thầu nộp muộn so với thời gian đóng thầu được công bố tại thông báo mời thầu. Tuy nhiên, 3 nhà thầu này lại nộp HSDT đúng theo thời gian ghi trong HSMT bản cứng do chính BMT phát hành. Sự bất nhất trong mốc thời gian đóng thầu do BMT công bố đã tước đi quyền lợi của nhà thầu.

Sự bất nhất, thiếu đồng bộ, không chính xác thông tin trong chỉ dẫn, dữ liệu của HSMT đã khiến nhiều nhà thầu bị loại oan uổng. Thời gian qua, có tình trạng nhiều BMT đăng tải HSMT lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia bằng bản scan và bỏ trống các phần thông tin về thời gian, địa điểm liên quan đến đóng, mở thầu. Trong khi đó, đa số nhà thầu khi nghiên cứu HSMT chỉ tập trung vào 2 chương Tiêu chuẩn đánh giá và Yêu cầu về kỹ thuật để lập HSDT.

Bất nhất các thông tin cơ bản trong bảng dữ liệu, chỉ dẫn thông tin đã gây ra hệ lụy khó lường như vậy, những thông số, yêu cầu kỹ thuật bị “vênh” nhau lại càng khiến nhà thầu đau đầu, bức xúc hơn. Theo các nhà thầu, đây là chiêu bài khá mới để một số BMT “làm khó” nhà thầu, gây mất thời gian, công sức của nhà thầu khi lập HSDT.

Tại Hà Nội, Gói thầu Xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị tòa nhà C7 thuộc Dự án Nâng cao chất lượng giáo dục đại học tại Trường Đại học Bách khoa (giá gói thầu hơn 430 tỷ đồng) cũng dẫn tới nhiều kiến nghị phức tạp liên quan đến sự bất nhất trong HSMT. Theo các nhà thầu, thông số kỹ thuật của các thiết bị điện nhẹ, thiết bị phòng cháy chữa cháy và nhiều thiết bị khác ghi trong Bảng tiên lượng mời thầu và Chỉ dẫn kỹ thuật có sự sai khác, không thống nhất với thông số tại Chương VII - Yêu cầu kỹ thuật chi tiết của vật tư, thiết bị cụ thể hoặc Bản vẽ thi công.

Tại Gói thầu Thi công xây lắp khối nhà A, các hạng mục còn lại và cung cấp, lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Khối nhà A Bệnh viện Trưng Vương (TP.HCM) có giá trị 322 tỷ đồng để xảy ra tình trạng HSMT có nhiều tiêu chí chưa phù hợp, không thống nhất, dẫn tới các nhà thầu liên tục có văn bản đề nghị làm rõ HSMT…

“Một số BMT hiện nay cố tình sắp xếp HSMT không theo thứ tự quy định, hoặc đưa ra các tiêu chí kỹ thuật mâu thuẫn, mập mờ. Đề bài không sai, mà lộn xộn, bất nhất cũng là cách khiến nhà thầu mệt mỏi, bỏ cuộc sớm”, một nhà thầu cho biết.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, các chuyên gia đấu thầu cho rằng, BMT, CĐT phải chịu trách nhiệm toàn diện, cuối cùng về tính chính xác, khoa học của HSMT. Nếu vì một lý do nào đó mà các thông tin trong HSMT chưa thống nhất, tạo nên nhiều cách hiểu khác nhau, thì khi xử lý tình huống phải ưu tiên bảo đảm quyền lợi cho nhà thầu. Tuy nhiên, rất hiếm CĐT, BMT cầu thị, điều chỉnh nên dẫn tới tình trạng kiến nghị phức tạp, ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ lựa chọn nhà thầu.