Hai mặt của việc gia hạn thời điểm đóng thầu

(BĐT) - Tại một số gói thầu, sau khi nhận được kiến nghị của nhà thầu, phản ánh của báo chí, bên mời thầu (BMT) gia hạn thời điểm đóng thầu. Tuy nhiên, đằng sau việc gia hạn này lại thể hiện nhiều chiêu thức, ý chí khác của BMT, không hẳn vì mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu tham dự.

Tại một số gói thầu kiểm toán, hồ sơ mời thầu yêu cầu 1 nhân sự chủ chốt có 3 bằng đại học và 7 chứng chỉ khác nhưng khi gia hạn nhiều lần, bên mời thầu chỉ điều chỉnh theo kiểu nhỏ giọt. Ảnh: Nhã Chi

Gia hạn để… né kiến nghị?

Tại Gói thầu Mua sắm trang bị bàn ghế học sinh cho các trường học do Phòng Giáo dục và Đào tạo TP. Kon Tum (tỉnh Kon Tum) làm BMT, hồ sơ mời thầu (HSMT) có nhiều nội dung không phù hợp với quy định, gây khó khăn cho nhà thầu. Nhà thầu gửi kiến nghị về các nội dung này, sau đó, BMT gia hạn thời điểm đóng thầu. Tuy nhiên, theo Nhà thầu, nhiều nội dung của HSMT vẫn chưa được điều chỉnh phù hợp. Đặc biệt, kiến nghị của Nhà thầu vẫn không được phản hồi chính thức từ BMT. “Vậy, BMT gia hạn để làm gì khi không điều chỉnh HSMT, không phản hồi kiến nghị của Nhà thầu?”, đại diện Nhà thầu kiến nghị bức xúc.

Thực tế, không ít BMT gia hạn như một chiêu để né tránh kiến nghị. “Gia hạn để nhà thầu hạ hỏa về những tiêu chí thiếu cạnh tranh. Tuy nhiên, trong suốt thời gian gia hạn, việc điều chỉnh HSMT chỉ chiếu lệ. Mục đích của BMT là… câu giờ, kéo giãn sự chú ý của nhà thầu và khiến nhà thầu mệt mỏi rồi bỏ cuộc”, một đơn vị chuyên giám sát các công trình dân dụng tại TP.HCM cho biết.

Thực tế cũng ghi nhận, có những gói thầu, chỉ riêng phần yêu cầu về hợp đồng tương tự đã có đến 5 tiêu chí không phù hợp quy định. Chẳng hạn yêu cầu hợp đồng tương tự phải là hợp đồng thi công các công trình là trường đại học công lập; có giấy khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo; có chứng nhận công trình chất lượng cao… Khi nhà thầu phản ứng, BMT đã gia hạn 5 ngày nhưng HSMT chỉ bỏ duy nhất tiêu chí giấy khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo. “Gia hạn trong trường hợp này là hoàn toàn vô nghĩa, thậm chí là cố tình gia hạn mà đi ngược lại tinh thần cởi mở của Luật Đấu thầu”, một nhà thầu khẳng định.

Tại các gói thầu kiểm toán, hiện nay, một số BMT lạm dụng yêu cầu về chứng chỉ của nhân sự chủ chốt. Thống kê của Báo Đấu thầu cho thấy, có những HSMT, 1 nhân sự chủ chốt ngoài 3 bằng đại học còn phải có ít nhất 7 chứng chỉ mới được coi là đáp ứng. Trong khi đó, dù gia hạn nhiều lần, BMT cũng điều chỉnh nhỏ giọt, bớt 1 vài chứng chỉ nhưng vẫn yêu cầu đến 3 bằng đại học cho 1 nhân sự. Với kiểu gia hạn và điều chỉnh cho có này, đa số nhà thầu kiểm toán sẽ bị loại “từ vòng gửi xe”.

Gia hạn để tăng cơ hội chọn được nhà thầu phù hợp

Thực tế, có nhiều BMT thể hiện rõ tính cầu thị khi gia hạn thời gian phát hành HSMT. Trao đổi với Báo Đấu thầu, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng ngành giao thông Tây Ninh (tỉnh Tây Ninh) cho biết: Khi nhận được phản ánh, kiến nghị của nhà thầu, BMT luôn lắng nghe và lập tức rà soát lại. Nếu kiến nghị của nhà thầu có cơ sở, BMT sẽ điều chỉnh HSMT. Nếu gói thầu phức tạp, hoặc nội dung điều chỉnh nhiều, BMT luôn chủ động gia hạn thời điểm đóng thầu nhằm tăng cơ hội cho nhà thầu, để nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu tốt hơn.

Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa Quách Thanh Sơn cũng cho biết, gia hạn để rà soát lại HSMT, để tạo thêm thời gian lập HSDT của nhà thầu là nguyên tắc của BMT này. “BMT luôn cầu thị, lắng nghe và điều chỉnh cho phù hợp các quy định. Không thể gia hạn rồi mà những bức xúc của nhà thầu vẫn tồn tại”, ông Sơn khẳng định.

Việc gia hạn thời điểm đóng thầu là khá phổ biến. Tuy nhiên, động thái gia hạn với mục đích để giúp công tác đấu thầu trở nên cạnh tranh hơn mới được nhà thầu ghi nhận về sự chuyên nghiệp, công tâm của BMT.