Đường sắt tìm vốn xã hội hóa đầu tư thay thế toa xe hết niên hạn

Đường sắt xoay xở tìm phương án thay thế hàng trăm toa xe hết niên hạn.

Gánh nặng vốn vay đầu tư thay thế hàng trăm toa xe hết niên hạn

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Hồng Linh, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cho biết, thực hiện quy định về niên hạn phương tiện vận tải đường sắt tại Nghị định số 65/2018/NĐ-CP ngày 12/5/2018, số lượng toa xe do công ty quản lý hết niên hạn sử dụng giai đoạn năm 2020-2025 là 1092 toa xe. Trong đó 986 toa xe hàng và 106 toa xe khách.

Còn theo đề án đầu tư phương tiện thay thế của công ty, từ nay đến năm 2025 bình quân mỗi năm công ty cần phải có khoảng 240 tỷ đồng để đóng mới toa xe, đảm bảo kinh doanh phù hợp với nhu cầu của thị trường vận tải.

Trước đó, Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội đã tập trung mọi nguồn lực để đóng mới được 60 toa xe; hoán cải, nâng cấp 74 toa xe khách với chất lượng tương đương như toa xe đóng mới, nâng tỉ trọng toa xe khách chất lượng cao chiếm 30% số lượng toa xe khách của công ty.

Đối với toa xe hàng, đã đóng mới và đưa vào khai thác 250 toa xe loại M chở container; đang hoàn thành dự án đóng mới 100 toa xe H để đưa vào vận dụng. Mục tiêu đầu tư phương tiện bên cạnh việc đóng mới thay thế dần toa xe hết niên hạn, phải thanh lý còn nhằm nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng.

Tuy nhiên, để thực hiện các dự án trên, kể từ năm 2017, công ty đã phải sử dụng nguồn khấu hao tài sản cố định và vay các ngân hàng thương mại. Đặc biệt, việc vay vốn thương mại khiến công ty chịu gánh nặng tài chính lớn. “Đến thời điểm này, số dư nợ của công ty đã vay các ngân hàng thương mại để đầu tư nâng cấp phương tiện vận tải đã tương đương với tổng vốn điều lệ của công ty.”, ông Linh cho biết.

Cùng cảnh, ông Mai Thế Mạnh, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn cho hay, giai đoạn từ nay đến hết 2023, công ty sẽ phải dừng vận dụng 98 toa xe khách và 347 toa xe hàng. Để đầu tư thay thế các toa xe này, công ty đã đề ra lộ trình đầu tư mới hàng năm trong giai đoạn 2020-2025. Theo đó, giai đoạn này dự kiến cần đầu tư 8 toa xe hành lý, 15 đến 30 toa xe khách và 150 đến 300 toa xe hàng. Cùng đó, công ty sẽ nghiên cứu đầu tư cải tạo 30 đến 60 toa xe khách.

Kêu gọi xã hội hóa đầu tư toa xe, chính sách ưu đãi

Ông Mạnh cho biết, nguồn vốn khấu hao tài sản cố định giai đoạn 2020-2025 của Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn rất hạn chế, do phải ưu tiên trả nợ gốc các dự án đầu tư vay vốn ngân hàng thương mại, bố trí vốn còn thiếu cho các dự án đã hoàn thành. Vì vậy, công ty đang đẩy mạnh kêu gọi xã hội hóa đầu tư.

“Có nhiều hình thức, điển hình nhất trước giờ là kêu gọi đầu tư xã hội hóa từ các doanh nghiệp vận tải, du lịch ngoài ngành. Nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư toàn bộ, đường sắt sẽ giảm cước cho nhà đầu tư để hoàn vốn, hoặc chia phần trăm... Hoặc đường sắt cung cấp toa xe, nhà đầu tư bỏ tiền cải tạo, nâng cấp, kinh doanh khai thác chung… Tuy nhiên, đến nay ngoài một số đơn vị bỏ tiền cải tạo, nâng cấp toa xe thì chưa có nhà đầu tư nào bỏ vốn đầu tư mới. Chúng tôi vẫn đang tìm kiếm, chào mời các đối tác hợp tác đầu tư, với chủ trương là đưa ra các chính sách ưu đãi để hấp dẫn nhà đầu tư”, ông Mạnh nói.

Còn đối với Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội, ông Linh cho biết, về nguồn vốn nội tại, khả năng mỗi năm công ty chỉ cân đối được khoảng 30 tỷ đồng từ nguồn khấu hao tài sản cố định. Trong khi đó, nguồn vay từ các ngân hàng thương mại đang gặp phải hai trở ngại rất lớn, đó là: số dư nợ vay các ngân hàng của công ty quá lớn; mặt khác điều kiện cho vay của các ngân hàng là vốn đối ứng của công ty phải đảm bảo tối thiểu 30% tổng mức đầu tư.

"Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội đang xây dựng các đề án đầu tư toa xe để mời gọi nhà đầu tư theo nhiều phương thức khác nhau. Trong đó, có hình thức mới là: Công ty thuê phương tiện vận tải là tài sản của nhà đầu tư. Theo đó, nhà đầu tư cho công ty thuê số lượng, chủng loại toa xe đóng mới theo yêu cầu kinh doanh của công ty trong thời hạn từ 10 năm đến 15 năm. Sau thời hạn thuê, số toa xe đó sẽ thuộc sở hữu của công ty", ông Linh nói và nhấn mạnh: Trong điều kiện nguồn vốn khó khăn như hiện nay, chúng tôi cho rằng đây là một hình thức hợp tác rất đáng để thử nghiệm và nhân rộng nếu đạt hiệu quả.