Chủ tịch Quốc hội: Xây dựng pháp luật cần tránh tình trạng 'bắc nước chờ gạo'

TTO - Theo Chủ tịch Quốc hội, xây dựng pháp luật cần tránh tình trạng 'bắc nước chờ gạo', cái cần thì không có để xem xét thông qua, cái cơ quan trình lại chưa thực sự cấp thiết hoặc cấp thiết nhưng chuẩn bị không kỹ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại hội nghị - Ảnh: T.CHUNG

Sáng 3-11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với các cơ quan tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện kết luận 19-KL/TW của Bộ Chính trị về định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Phát biểu kết luận hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng, là một trong ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước bền vững...

Theo ông Huệ, chất lượng của các dự án luật cuối cùng phải phản ánh được thực tế của cuộc sống, đáp ứng được yêu cầu kiến tạo phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững. "Rõ ràng cuộc sống mà không được thể hiện trong các văn bản pháp luật thì pháp luật khó lòng mà đi vào cuộc sống".

Với 8 nhóm định hướng lớn, 70 định hướng cụ thể, đề án của Đảng đoàn Quốc hội đã bám sát chủ trương, đường lối Đại hội XIII và các văn kiện khác của Đảng, đề ra 137 nhiệm vụ lập pháp cụ thể cần thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Việc này nhằm hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng hệ thống pháp luật, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng cho mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển.

Ông Vương Đình Huệ đề nghị cần chủ động hơn, vào cuộc từ sớm, từ xa và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đảm bảo tiến độ cũng như chất lượng của công tác xây dựng pháp luật.

"Xây dựng pháp luật cần tránh tình trạng bắc nước chờ gạo. Cái cần thì lại không có để xem xét thông qua, cái cơ quan trình lại chưa thực sự cấp thiết, hoặc cấp thiết nhưng chuẩn bị không kỹ lưỡng", ông Huệ lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, trong xây dựng pháp luật, cần phải ưu tiên cao nhất cho chất lượng, không chạy theo số lượng, cố gắng khắc phục cơ bản những tồn tại, bất cập đã được các cơ quan nhận diện và chỉ ra trong quá trình tổng kết, xây dựng đề án.

Trong quá trình nghiên cứu, rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới luật, pháp lệnh, nghị quyết theo yêu cầu của các nhiệm vụ lập pháp, đề nghị cần siết chặt kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm tuân thủ chặt chẽ quy trình, thủ tục luật định, nhất là trong việc chuẩn bị hồ sơ. 

Đề nghị đưa dự án luật vào chương trình xây dựng luật, pháp luật, công tác soạn thảo, lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu sự tác động.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh không thể chấp nhận dự án luật sơ sài, đưa ra để biểu quyết nhưng một thời gian ngắn phải sửa, không đáp ứng được yêu cầu kiến tạo phát triển đất nước và hội nhập quốc tế.

Ông Huệ yêu cầu xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, người đứng đầu trong việc không hoàn thành nhiệm vụ. 

Từ đó báo cáo Quốc hội, cấp có thẩm quyền và coi đó là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. "Đây là căn cứ để xem xét, đánh giá mức tín nhiệm khi tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn".

Theo tiến độ xác định trong đề án đã được Bộ Chính trị thông qua, có 95/137 nhiệm vụ lập pháp cần phải hoàn thành việc rà soát, nghiên cứu trong thời gian từ nay đến hết năm 2022, trong đó có 40 nhiệm vụ phải hoàn thành trước ngày 30-6-2022, 55 nhiệm vụ phải hoàn thành trước ngày 31-12-2022. 

"Đây là một thách thức không nhỏ vì trong thời gian ngắn, phải hoàn thành số lượng nhiệm vụ rà soát, nghiên cứu rất lớn. Vì vậy, các cơ quan, nhất là người đứng đầu, cần trực tiếp chỉ đạo và khẩn trương triển khai ngay các nhiệm vụ lập pháp được giao", ông Huệ nói.