Chống thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng bằng cách nào?

Đề án Hoàn thiện hệ thống định mức, giá xây dựng được kỳ vọng nâng cao quản lý các dự án công, hạn chế đội vốn, nâng cao năng suất ngành xây dựng, tạo được thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh, chống thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng…

Đề án Hoàn thiện hệ thống định mức, giá xây dựng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 2038/QĐ-TTgn cuối năm 2017. Sau hơn 1 năm có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, PV Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Văn Khánh - Cục trưởng Cục kinh tế Xây dựng, Bộ Xây dựng về việc thực hiện đề án 

Ông có thể nói ngắn gọn là với Đề án thiện hệ thống định mức, giá xây dựng chúng ta có thể chống thất thoát, lãng phí tiêu cực phát sinh trong triển khai các dự án như thế nào?

- Đề án này mục tiêu là phù hợp với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, nhưng nó cũng góp phần chống thất thoát lãng phí, sẽ khắc phục được những tồn tại của hệ thống định mức, cơ chế quản lý; tạo ra một thị trường, không gian minh bạch đảm bảo tính đúng tính đủ, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dự án đầu tư. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất và góp phần chống thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng rất hiệu quả.

Ông Bùi Phạm Khánh, Cục trưởng Cục kinh tế Xây dựng (bộ Xây dựng). Ảnh: N.Hiền 

Xin ông cho biết  lộ trình thực hiện Đề án này?

- Dự án này chia làm 2 giai đoạn. Trong giai đoạn 1, trước hết là rà soát hệ thống định mức trước mắt để khắc phục được những tồn tại mà có thể khắc phục được. Ví dụ chúng ta cắt bỏ những định mức quá lạc hậu, làm rõ những công nghệ đã sử dụng để tránh việc áp dụng năng suất cũ mà người ta lại áp dụng đơn giá của máy mới trong việc tính toán. Ban hành gọn 1 định mức thay vì những định mức mà Bộ Xây dựng công bố từ 2007 đến giờ.

Chúng ta sẽ sửa đổi hàng chục quyết định mà việc áp dụng nó khó khăn. Nhiệm vụ thứ nhất là rà soát những định mức đã có bao gồm những định mức do Bộ Xây dựng công bố, do các bộ xây dựng chuyên ngành công bố, do UBND các tỉnh công bố. Đấy là nhiệm vụ trước mắt và việc rà soát này thực hiện trong năm 2018, sẽ áp dụng cho đến khi có hệ thống định mức đơn giá mới.

Nhiệm vụ thứ 2  là hoàn thiện 13 phương pháp xác định định mức và đơn giá mới theo cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế. Đây là nhiệm vụ nặng nề nhất. Nhiệm vụ thứ 3 là hoàn thiện một số văn bản quy phạm pháp luật để phục vụ quản lý. Mà các văn bản quy phạm pháp luật này sẽ khác những văn bản đã ban hành, tức là vừa đáp ứng được theo cơ chế hiện nay cho đến khi chúng ta có hệ thống định mức và đơn giá mới, vừa đảm bảo cho cơ chế hình thành hệ thống định mức và giá mới.

Nhiệm vụ thứ 4 phải chuẩn bị để xây dựng cơ sở dữ liệu cho hệ thống định mức và giá mới này. 

Theo nhiệm vụ của Quốc hội và Chính phủ giao, Bộ Xây dựng đã chủ động rà soát hệ thống định mức giá từ năm 2012, hiện nay qua đề án và sự hỗ trợ của định mức, giá xây dựng sẽ xử lý những bất cập. Nhiệm vụ lớn nhất là việc hoàn thiện hệ thống phương pháp và định mức giá mới. Để xây dựng cơ sở dữ liệu cả về phần cứng và về phần mềm phù hợp với cơ chế thị trường và đáp ứng được yêu cầu phần mềm mở minh bạch và đáp ứng được yêu cầu cả nước đều sử dụng được và phải phù hợp với công nghệ 4.0…

Dự án BOT thời gian vừa qua nhận được sự quan tâm rất nhiều của dư luận, đặc biệt là vấn đềvề phí và thu phí, xin ông cho biết khi hoàn thiện Đề án sẽ góp phần như thế nào để giải quyết tình trạng này?

- Về Đề án này cũng như cơ chế quản lý chi phí của chúng ta hiện nay, công tác phục vụ vốn nhà nước bao gồm cả những dự án thực hiện theo hình thức PPP, khi mà Đề án này được thực hiện sẽ khắc phục được những bất cập trong dự án BOT vừa rồi. Ví dụ như cũng có tình huống mà kết quả thanh tra, kiểm tra nói rằng làm tăng chi phí của dự án, những cái không hợp lý, thì nguyên tắc này đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ, sẽ khắc phục một số bất cập trong dự án BOT.