Choáng với tiêu chí mời thầu kiểm toán

(BĐT) - Tại TP.HCM, một gói thầu tư vấn dự án hạ tầng đô thị đang trong thời gian phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT). Phản ánh đến Báo Đấu thầu, nhà thầu cho biết, HSMT đòi hỏi các nhân sự với rất nhiều bằng cấp, chứng chỉ. Đây là hiện tượng phổ biến trong thời gian gầy đây tại các gói thầu dịch vụ kiểm toán.

Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Kiểm toán phải là kỹ sư (!)

Theo phản ánh, các yêu cầu về nhân sự thực hiện gói thầu nêu trên đều khiến nhiều nhà thầu chuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán “choáng”. Cụ thể, về trưởng đoàn kiểm toán (phụ trách tổng thể cuộc kiểm toán và là người đại diện theo pháp luật) yêu cầu: Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành xây dựng; có thẻ thẩm định viên về giá và chứng chỉ kỹ sư định giá hạng II trở lên còn hiệu lực; có chứng chỉ quản lý dự án còn hiệu lực đến thời điểm đóng thầu; có chứng chỉ kiểm toán viên và có giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán. Về trình độ, HSMT yêu cầu thạc sỹ trở lên (3 điểm), đại học (2 điểm).

Về kinh nghiệm, HSMT yêu cầu nhân sự này có trên 12 năm kinh nghiệm (3 điểm), từ 7 đến 12 năm (2 điểm)… Các yêu cầu này được áp dụng cho những nhân sự khác như tổ trưởng kiểm toán về kỹ thuật, tổ trưởng kiểm toán về tài chính.

Do cách đánh giá thang điểm phần nhân sự của gói thầu kiểm toán này lên đến 50/100 nên chênh lệch phần trình độ của mỗi nhân sự đều ảnh hưởng rất lớn đến tổng điểm của các nhà thầu tham dự.

Theo HSMT, gói thầu này ngầm đòi hỏi 5 kiểm toán viên phải có bằng kỹ sư xây dựng và 9 người có thẻ thẩm định viên về giá do Bộ Tài chính cấp. “Đây là đòi hỏi quá mức đối với gói thầu. Chỉ có những nhà thầu kiểm toán thuộc “Big 4” (gồm: PricewaterhouseCoopers (PWC), Deloitte, Ernst and Young (E&Y), Công ty TNHH KPMG (KPMG) và các công ty kiểm toán rất lớn mới tự tin dự thầu. Đó là chưa kể, HSMT đã yêu cầu bằng cấp, chứng chỉ dày đặc. Đáng chú ý có yêu cầu kiểm toán phải là kỹ sư. Hiện, các công ty kiểm toán lớn cũng chỉ có 3 - 4 kiểm toán viên có bằng xây dựng. Viết HSMT như vậy là gạt đi cơ hội tham dự thầu của vô số nhà thầu kiểm toán trên thị trường”, một đơn vị kiểm toán tại TP.HCM băn khoăn.

Trong khi đó, dự toán gói thầu này chỉ có giá hơn 600 triệu đồng.

“Bẫy” khó kiểm soát

Theo thông tin của Báo Đấu thầu, gần đây có sự cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ kiểm toán. Đa số các gói thầu trong lĩnh vực này có sự cạnh tranh về giá rất gắt gao giữa các nhà thầu, dẫn tới kết quả lựa chọn nhà thầu có sự tiết giảm rất lớn, thường ít nhất từ 10 đến gần 50% giá gói thầu.

Lý giải cho hiện tượng này, nhiều nhà thầu cho biết, do trước đây, các gói thầu kiểm toán chỉ là cuộc chơi của các “ông lớn”. Tuy nhiên, đến nay, các công ty kiểm toán mới, còn non trẻ chấp nhận chào giá rất thấp để vào được thị trường. Điều này phát sinh hai vấn đề cả tích cực lẫn tiêu cực. Tích cực là nhiều đơn vị lớn trong lĩnh vực kiểm toán phải sắp xếp lại cuộc chơi, cùng cạnh tranh và chấp nhận giảm giá dự thầu. Điều tiêu cực là chất lượng dịch vụ kiểm toán sẽ bấp bênh, không phải lúc nào cũng đáp ứng yêu cầu.

Tuy nhiên, với một số bên mời thầu, hoặc có thể không muốn các đơn vị “lạ” vào, hoặc cẩn trọng quá mức với các nhà thầu kiểm toán “mới” nên đã cố tình đưa vào HSMT những tiêu chí hạn chế cạnh tranh, gây bức xúc cho các nhà thầu kiểm toán. Đây chính là căn nguyên của tình trạng kiến nghị về đấu thầu các gói thầu dịch vụ kiểm toán phát sinh nhiều trong thời gian gần đây.

Điển hình là một số HSMT cài những điều kiện về số năm kinh nghiệm, số lượng hợp đồng tương tự cao, trình độ chuyên môn của nhân sự phải là bậc thạc sĩ, tiến sĩ... mới có thể vượt qua bước đánh giá năng lực, kinh nghiệm.

Đó là chưa kể các nhân sự của công ty kiểm toán phải có đủ cả bộ chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ đào tạo… Thậm chí có HSMT còn yêu cầu nhân sự phải từng có kinh nghiệm kiểm toán tại các dự án tại địa bàn cụ thể thì mới chứng minh là đủ năng lực.

Do đó, không ít nhà thầu kiểm toán tiếp cận các HSMT, đọc đến phần nhân sự chủ chốt, lại… “toát mồ hôi” và bỏ cuộc.