Danh Mục
Hiện nay, không ít gói thầu bị phản ánh có cài cắm tiêu chí nhân sự trong HSMT. Đơn cử, Công ty CP AFC Nguyên Linh đang mời thầu Gói thầu số 1 Xây dựng mới thuộc Dự án Trường Tiểu học Hòa Chánh 1 do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) huyện U Minh Thượng (tỉnh Kiên Giang) làm chủ đầu tư. Gói thầu có giá hơn 8 tỷ đồng này bị phản ánh đưa ra hàng loạt tiêu chí gây khó đối với nhà thầu tại mục nhân sự chủ chốt. Cụ thể, các vị trí như cán bộ kỹ thuật phụ trách kỹ thuật công trình, cán bộ kỹ thuật phụ trách điện, cán bộ kỹ thuật phụ trách cấp thoát nước đều phải có chứng chỉ hành nghề giám sát xây dựng công trình.
Tại huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Tư vấn Đồng Thuận Thành đang mời thầu Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Sửa chữa Trường Mầm non Hoa Mai, xã Lai Hưng. Gói thầu có giá gần 700 triệu đồng nhưng yêu cầu chỉ huy trưởng phải có trình độ đại học thuộc chuyên ngành xây dựng và chứng chỉ hành nghề giám sát công trình dân dụng từ hạng III trở lên.
Chỉ tính riêng yêu cầu nhân sự, thời gian qua Báo Đấu thầu đã tiếp nhận rất nhiều thông tin phản ánh của nhà thầu về những bất cập của HSMT. Hiện tượng này đang lây lan trong tất cả các lĩnh vực, từ mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, tư vấn đến xây lắp.
Trong các gói thầu mua sắm thiết bị, hàng hóa, một số HSMT yêu cầu phải có nhân sự chỉ huy trưởng công trình, huy động lao động tại địa phương. Nhiều gói thầu dịch vụ tư vấn kiểm toán khiến các nhà thầu chóng mặt khi nhân sự chủ chốt phải đáp ứng đồng thời hàng loạt chứng chỉ như: hành nghề đấu thầu, quản lý dự án, kiểm định xây dựng, thẩm định giá… Có thể kể đến Gói thầu Tư vấn kiểm toán thuộc Dự án Phòng chống sạt lở bờ sông để bảo vệ dân cư tại các khu vực xung yếu trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp (khu vực xã Long Thuận và Phú Thuận A, huyện Hồng Ngự) do Ban QLDA ĐTXD công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp mời thầu. Tại gói thầu này, nhà thầu phản ánh HSMT yêu cầu trưởng đoàn kiểm toán phải có giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán tại đơn vị dự thầu; có các loại chứng chỉ hành nghề chuyên ngành: khảo sát địa hình, đấu thầu, giám sát xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật, quản lý dự án.
Theo chia sẻ của các nhà thầu, nhân sự (kể cả chủ chốt lẫn lao động phổ thông) là một trong những nội dung bị cài cắm nhiều nhất hiện nay khi mời thầu, khiến công tác đấu thầu méo mó, kém cạnh tranh và mất niềm tin từ các nhà thầu.
Ngày 1/8/2022, Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT chính thức có hiệu lực, thay thế gần 10 thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu nên nhận được sự quan tâm đặc biệt của các nhà thầu. Ban hành kèm Thông tư số 08 là Phụ lục 9 Một số quy định của E-HSMT vi phạm Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.
Theo đó, tất cả các gói thầu không được quy định về số lượng nhân sự chủ chốt và thiết bị thi công, thiết bị chủ yếu quá mức cần thiết để thực hiện gói thầu; quy định nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng bảo hiểm xã hội, phải là nhân sự đang ký hợp đồng lao động với nhà thầu.
Đặc biệt, HSMT không được quy định các tiêu chí mà pháp luật chuyên ngành không yêu cầu như: giấy phép hành nghề, giấy xác nhận đối tác và các yêu cầu về chứng chỉ, chứng nhận mà pháp luật chuyên ngành không quy định.
Đồng thời, không được yêu cầu về nhân sự chủ chốt đối với các vị trí mà pháp luật về xây dựng không có yêu cầu về tiêu chuẩn đối với chức danh đó hoặc các vị trí kỹ thuật thông thường, công nhân kỹ thuật, lao động phổ thông.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, đại diện Công ty CP Thương mại Dịch vụ Việt Star cho biết, sắp tới, việc xây dựng HSMT theo hướng dẫn của Thông tư 08 sẽ chuẩn hóa ở khâu nhân sự. Các bên mời thầu sẽ không thể tùy tiện, vô cớ đưa vào những tiêu chí ngoài yêu cầu của gói thầu nhằm “triệt tiêu” môi trường cạnh tranh của nhà thầu.
