Tại Hội thảo về trao đổi, hoàn thiện Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), một số sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) khu vực phía Nam cho biết, đang có hiện tượng nhà thầu không chịu trả lời làm rõ hồ sơ dự thầu (HSDT) theo yêu cầu của bên mời thầu. Hoặc tình trạng nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm nhưng lại cố tình cung cấp HSDT yếu kém để bị loại ở bước đánh giá tư cách hợp lệ, năng lực kinh nghiệm, kỹ thuật. “Liệu đây có phải là hành vi dự thầu nhưng không phải mục đích trúng thầu, có dấu hiệu dàn xếp, quân xanh quân đỏ hay không? Chúng ta cần có giải pháp để ngăn chặn những hành vi này để chấn chỉnh công tác đấu thầu, giúp hoạt động đấu thầu thực sự hiệu quả”, đại diện một Sở KH&ĐT đặt vấn đề.
Có thể kể đến Gói thầu 5b Thi công xây dựng nâng cấp, mở rộng ĐT. 833 và sửa chữa cầu Tổng Uẩn thuộc Dự án Cầu bắc qua sông Vàm Cỏ Tây được Sở Giao thông vận tải tỉnh Long An phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 8/12/2021. Gói thầu thuộc về Công ty CP Kiểm định xây dựng An Hòa với giá trúng thầu 67.806.117.000 đồng (giá gói thầu 68.178.659.000 đồng). Nhà thầu còn lại là Công ty TNHH Xây dựng công trình giao thông Thịnh Phát bị loại do không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm. Bên mời thầu đã yêu cầu làm rõ nhưng nhà thầu này không bổ sung tài liệu.
Dù không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm tại gói thầu này, theo tìm hiểu, từ tháng 12/2021 về trước, Tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Nhà thầu Thịnh Phát được ghi nhận trúng nhiều gói thầu giao thông quy mô lớn. Có thể kể đến Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Mương thoát nước chống ngập úng khu vực Hồ Tràm, xã Phước Thuận, huyện Xuyên Mộc (giá trúng thầu 61.717.060.689 đồng); Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Sửa chữa, nâng cấp các tuyến đường Hòa Hưng - Hòa Hội, đường Bàu Lâm - Hòa Hiệp thuộc huyện Xuyên Mộc và đoạn 3 km vào khu người dân tộc ít người trên đường Xuân Sơn - Đá Bạc thuộc huyện Châu Đức (giá trúng thầu 30.464.808.096 đồng); Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Đường quy hoạch S song song Quốc lộ 51, đô thị mới Phú Mỹ, huyện Tân Thành (giá trúng thầu 71.390.211.918 đồng); Gói thầu Xây lắp móng, mố, trụ, hạ tầng kỹ thuật thuộc Dự án Chỉnh trang kiến trúc cầu Cỏ May (giá trúng thầu 44.598.446.368 đồng); Gói thầu số 17 thuộc Dự án Quốc lộ 56 - Tuyến tránh thị xã Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (giá trúng thầu 65.787.029.249 đồng); Gói thầu Xây lắp mặt đường, hạ tầng kỹ thuật trên tuyến thuộc Dự án Đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải đoạn 7 (KM15+561,31 - Km17+271,13) (giá trúng thầu 76.444.099.537 đồng)…
Đặc biệt, cùng thời điểm dự thầu tại Sở Giao thông vận tải Long An, Nhà thầu Thịnh Phát được lựa chọn trúng Gói thầu Xây lắp hoàn thiện đoạn từ Km2+800 đến Km3+290,37 thuộc Dự án Đường Long Sơn - Cái Mép với giá trúng thầu 84.941.536.741 đồng.
Một trường hợp khác là tại Tiền Giang, Công ty TNHH Thiết kế Xây dựng Tiền Giang công bố Liên danh Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xây dựng Phước Hùng - Công ty TNHH Xây dựng thương mại Vinh Quang trúng Gói thầu Thi công xây dựng nền, mặt đường, cầu Rạch Băng, cầu tại Km12+349 và hệ thống thoát nước thuộc Dự án Đường tỉnh 873 từ cầu Bình Xuân đến Quốc lộ 50 với giá trúng thầu 60.768.421.000 đồng. Tại gói thầu này, Liên danh Công ty TNHH Thuận Phú - Công ty TNHH Trường Phát bị loại do không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm.
Trong khi đó, thống kê cho thấy, Nhà thầu Thuận Phú có lịch sử trúng nhiều gói thầu quy mô lớn tại Tiền Giang. Có thể kể tới Gói thầu Thi công cống Phú Phong thuộc Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cống ngăn mặn tại đầu các kênh rạch ra sông Tiền trên Đường tỉnh 864 (giai đoạn 1), giá trúng thầu 189.524.874.000 đồng. Gói thầu Thi công xây dựng sân, đường, thảm cỏ tạo cảnh quan, hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng thuộc Dự án Quảng trường (sân lễ) - quảng trường trung tâm tỉnh Tiền Giang, giá trúng thầu 55.871.691.000 đồng…
Theo Ban soạn thảo Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), giải pháp dự kiến để khắc phục tình trạng này là bổ sung hành vi bị cấm trong đấu thầu đối với nhà thầu, nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng cố ý không cung cấp tài liệu để chứng minh năng lực, kinh nghiệm khi được bên mời thầu yêu cầu làm rõ HSDT, khi được yêu cầu đối chiếu tài liệu. Đây được xem là biện pháp hữu hiệu nhằm xóa triệt để tình trạng cố tình trượt thầu, thay nhau trúng thầu, giảm hiệu quả của công tác đấu thầu.