Bộ Y tế: Hướng dẫn thích ứng an toàn chấp nhận có ca nhiễm cộng đồng

Hướng dẫn thích ứng an toàn chấp nhận có ca nhiễm cộng đồng, kèm nhiều giải pháp tránh tình trạng mở cửa rồi phải đóng, theo Cục trưởng Quản lý môi trường y tế.

Chiều 28/9, trả lời VnExpress về dự thảo Hướng dẫn tạm thời thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả Covid-19 (hướng dẫn), PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương, Cục trưởng Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế), cho biết giai đoạn chống dịch vừa qua, ở mức bình thường là phải không có ca nhiễm tại cộng đồng (zero Covid-19). Tuy nhiên, cách tiếp cận mới được nêu ra trong hướng dẫn là "chấp nhận số ca mắc nhất định trong cộng đồng và tiếp tục triển khai các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội, sinh hoạt của người dân".

Theo bà Hương, để kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trong giai đoạn hiện nay, các biện pháp phòng chống cần điều chỉnh linh hoạt với thực tiễn, cùng với tăng dần độ bao phủ vaccine. Với các ca nhiễm cộng đồng mới, vẫn cần phát hiện sớm, khoanh vùng hẹp nhất có thể, cách ly, theo dõi sức khỏe, điều trị kịp thời. F1 vẫn cần có biện pháp cách ly phù hợp để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm. Người dân tuân thủ nguyên tắc 5K.

"Nếu không tiếp tục thực hiện các biện pháp này sẽ dẫn đến việc mở cửa không kiểm soát, gây ra hệ luỵ rất lớn với sức khỏe và tính mạng người dân, có nguy cơ làm tăng tỷ lệ tử vong. Mở cửa không kiểm soát còn dẫn đến kịch bản xấu như một số nước là mở ra rồi phải đóng lại ngay mặc dù có tỷ lệ tiêm chủng cao", bà Hương phân tích.

Vì vậy, hướng dẫn tạo điều kiện để địa phương tự tính toán, quyết định cấp độ dịch, thực hiện biện pháp chống song song với khôi phục, phát triển kinh tế. Chủ trương này nhằm tránh đổ vỡ nền kinh tế, đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu, khi mà Việt Nam đã và đang tham gia một cách sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Các địa phương chưa có ca mắc hoặc cấp độ dịch thấp có thể chuẩn bị vật tư, trang thiết bị, nhân lực, điều kiện đảm bảo đáp ứng trong trường hợp dịch bùng phát; tránh tình trạng bị động, lúng túng, hoặc phải áp dụng biện pháp phong tỏa cực đoan, gây ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế, xã hội.

Về 3 tiêu chí cơ bản đánh giá mức độ thích ứng an toàn ở các địa phương, bà Hương cho rằng đây là chỉ số bắt buộc nhằm giảm tỷ lệ tử vong, đảm bảo hệ thống y tế có thể sẵn sàng đáp ứng ở mức độ dịch cao nhất. "Ba tiêu chí này hoàn toàn khả thi, có thể thực hiện khi áp dụng tại địa phương", bà Hương nói.

Chỉ số "ít nhất 80% người trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vaccine", bà Hương khẳng định, tiêu chí này thể hiện rõ mục đích bảo vệ người cao tuổi, có bệnh lý nền, nhằm giảm nguy cơ nhiễm bệnh, trở nặng, nhập viện, tử vong. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong ở nhóm dân số trên 50 tuổi cao nhất (chiếm 81% tổng số ca tử vong do Covid-19). Vì vậy, cần tập trung tiêm vaccine cho nhóm này. "Toàn hệ thống chính trị đang vào cuộc quyết liệt nhằm đảm bảo đủ vaccine tiêm cho mọi người dân. Việc đưa chỉ số tỷ lệ tiêm vaccine vào tiêu chí bắt buộc là để địa phương có kế hoạch ưu tiên tiêm cho nhóm trên 50 tuổi trước", bà Hương nói.

Điểm mới của hướng dẫn là chỉ đánh giá cấp độ dịch ở quy mô xã (phường) hoặc nhỏ hơn như thôn, xóm, tổ dân phố. Các địa phương không đánh giá nguy cơ dịch theo cấp huyện, tỉnh để giảm thiểu phạm vi tác động, tạo điều kiện tối đa cho phát triển kinh tế, xã hội và sinh hoạt của người dân. Các biện pháp phòng chống dịch cũng được điều chỉnh linh hoạt theo từng cấp độ và theo nhóm dân số đã tiêm vaccine (hoặc mắc và khỏi bệnh), người có xét nghiệm âm tính. Hướng dẫn tạo điều kiện tối đa cho các hoạt động ngoài trời, trong nhà của người dân, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, lưu thông hàng hóa.

Về kiến nghị của TP HCM thay đổi một số tiêu chí trong hướng dẫn, bà Hương khẳng định "đến nay Bộ chưa chính thức nhận được". Khi góp ý bằng văn bản cho dự thảo, TP HCM không đề xuất điều chỉnh chỉ tiêu "ít nhất 80% người trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vaccine" thành "ít nhất 80% người trên 65 tuổi hoặc 50% người trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vaccine". Tương tự, việc kiến nghị điều chỉnh chỉ số ca nhiễm một tuần, thay bằng số ca nặng và tử vong trên 100.000 dân, cũng không được nêu trong văn bản góp ý của thành phố.

Ngoài các chỉ số bắt buộc theo hướng dẫn chung, các địa phương có thể bổ sung biện pháp phù hợp theo yêu cầu thực tiễn. Nếu áp dụng biện pháp cao hơn hoặc thấp hơn mức độ nguy cơ, địa phương phải báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. "Dự thảo hướng dẫn đang lấy ý kiến để tiếp thu, hoàn chỉnh, sớm trình Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 ban hành. Khi thực hiện, Ban chỉ đạo sẽ tiếp tục đánh giá, chỉnh sửa hướng dẫn cho phù hợp với từng giai đoạn", Cục trưởng Quản lý môi trường cho hay.

Ngày 25/9, tại cuộc họp trực tuyến Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 với các địa phương, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long trình bày dự thảo Hướng dẫn tạm thời thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả Covid-19.

Theo đó, địa phương được coi là thích ứng an toàn dịch bệnh khi đáp ứng ba tiêu chí: Ít nhất 80% dân số trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vaccine Covid-19; tất cả trạm y tế xã, phường, thị trấn có oxy y tế và có kế hoạch lập trạm y tế lưu động cũng như Tổ chăm sóc người nhiễm Covid-19; các tỉnh, thành có kế hoạch lập cơ sở điều trị Covid-19 theo mô hình tháp ba tầng, đảm bảo tối thiểu 2% số giường hồi sức cấp cứu (ICU) trên tổng ca bệnh dự báo cao nhất.

Bốn cấp độ nguy cơ dịch bệnh và các biện pháp ứng phó tương ứng, gồm: Cấp 1 (nguy cơ thấp - bình thường mới), màu xanh; cấp 2 (nguy cơ trung bình), màu vàng; cấp 3 (nguy cơ cao), màu cam; cấp 4 (nguy cơ rất cao), màu đỏ.

Chỉ số đánh giá nguy cơ dịch bệnh dựa trên một số tiêu chí như số ca nhiễm mỗi tuần trên 100.000 dân; tỷ lệ người trưởng thành (từ 18 tuổi) được tiêm vaccine.

Tuy nhiên, ngày 26/9, 8 hiệp hội doanh nghiệp gửi văn bản đến Thủ tướng, cho rằng nhiều quy định vẫn mang mục tiêu "zero Covid" chứ chưa hoàn toàn là "sống chung với Covid". Chỉ số đánh giá đưa ra thắt chặt quá mức các vùng dịch, xét nghiệm nhiều kể cả khi đã tiêm đủ vaccine.

Viết Tuân