Bất nhất thời điểm đóng/mở thầu, nhà thầu lỡ cơ hội

(BĐT) - Việc sai lệch thời điểm đóng/mở thầu giữa hồ sơ mời thầu (HSMT) với thông báo mời thầu đã và đang xuất hiện nhiều khiến quyền lợi hợp pháp của nhà thầu bị ảnh hưởng. Thông tin các mốc thời gian quan trọng này đang bị nhiều bên mời thầu và chủ đầu tư xem nhẹ, trở thành cái bẫy nguy hiểm với nhà thầu.

Nhiều trường hợp hồ sơ mời thầu ghi thời điểm đóng/mở thầu lệch hẳn với các mốc thời gian theo thông báo mời thầu. Ảnh: Lê Tiên

Mở thầu trước khi đóng thầu

Hai gói thầu xây lắp điện tại Quảng Trị do có sự bất nhất về thời điểm đóng thầu trong thông báo mời thầu và HSMT đã khiến 2 nhà thầu “lỡ” cơ hội được dự thầu. Đó là Gói thầu 05/2020/XL Cung cấp thiết bị và xây lắp hạng mục cấp điện nông thôn huyện Gio Linh; Gói thầu 01/2020/XL Cung cấp thiết bị và xây lắp hạng mục cấp điện nông thôn huyện Hướng Hóa. Cả 2 gói thầu thuộc Dự án Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2014 - 2020.

Theo thông báo mời thầu, cả hai gói thầu đều tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước, thời điểm đóng thầu là 14 giờ 00 ngày 29/4/2020.

Tuy nhiên, tại phần chỉ dẫn nhà thầu thuộc HSMT của hai gói thầu đều ghi “thời điểm đóng thầu là 14 giờ 30 phút, ngày 29/4/2020”, và “việc mở hồ sơ đề xuất về kỹ thuật sẽ được tiến hành công khai vào 15 giờ 00 ngày 29/4/2020 tại trụ sở Sở Công Thương Quảng Trị”.

Đây là sự cố chênh lệch thời điểm đóng/mở thầu giữa thông báo mời thầu và HSMT bị nhiều nhà thầu kiến nghị. Lý do là nhà thầu bỏ lỡ cơ hội dự thầu.

Một trường hợp khác xảy ra gần đây tại một gói thầu của Phân viện Học viện Hành chính quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh. Theo thông báo mời thầu, Gói thầu Khai thác Ký túc xá sinh viên Lào vào hoạt động cho thuê phát hành HSMT từ 14 giờ 17 phút ngày 5/8/2020 đến thời điểm đóng thầu là 14 giờ 30 phút ngày 15/8/2020. Thời điểm mở thầu của gói thầu này là 14 giờ 45 ngày 15/8/2020.

Tuy nhiên, theo bảng dữ liệu đấu thầu trong HSMT, thời điểm đóng thầu là 15 giờ 00 ngày 15/8/2020; việc mở thầu sẽ được tiến hành vào 15 giờ 15 phút ngày 14/8/2020. Không những chênh lệch về thời điểm đóng thầu, mà thời điểm mở thầu theo HSMT còn diễn ra trước một ngày so với thời điểm đóng thầu.

Trên đây là một số trường hợp sai lệch thời điểm đóng/mở thầu của các gói thầu đấu thầu trực tiếp. Còn đối với đấu thầu qua mạng, vẫn thiếu sự rà soát các nội dung HSMT và thông báo mời thầu. Theo tìm hiểu, không ít HSMT bỏ trống phần thông tin thời điểm đóng/mở thầu, hoặc có thông tin này nhưng lệch hẳn với các mốc thời gian theo thông báo mời thầu.

Tình trạng này càng phổ biến tại những gói thầu mà tư vấn đấu thầu được bên mời thầu giao thực hiện đăng tải thông báo mời thầu, phát hành HSMT. Do quá trình làm việc không có sự đối chiếu, khớp nối các thông tin dẫn tới nhà thầu không có được chỉ dẫn thống nhất.

Bảo đảm quyền lợi của nhà thầu

Các nhà thầu thường tuân thủ thông tin chỉ dẫn trong HSMT làm cơ sở lập HSDT, đặc biệt liên quan đến các khâu thực hiện bảo lãnh dự thầu. Tuy nhiên, nhiều bên mời thầu chỉ dựa vào thời gian đã nêu trong thông báo mời thầu để không cho các nhà thầu nộp HSDT.

Một nhà thầu cho biết, loại trừ trường hợp các bên mời thầu/chủ đầu tư chủ động điều chỉnh sau khi phát hiện có sai lệch thời gian, còn lại đều trở thành những cái bẫy tinh vi mà chỉ cần nhà thầu không yêu cầu làm rõ sẽ bị loại oan uổng.

Có nhiều phản ánh đến Báo Đấu thầu cho thấy sự bất cập khi xử lý tình huống phát hiện sai lệch thời gian đóng/mở thầu. “Đa phần các bên mời thầu và chủ đầu tư phát hiện sai lệch này vào… sát thời điểm đóng thầu, dẫn tới lúng túng và thường chọn cách xử lý đẩy cái khó và bất lợi cho nhà thầu. Điển hình là tước quyền nộp hồ sơ dự thầu (HSDT), không cho nhà thầu dự thầu”, một nhà thầu phản ánh.

Được biết, các nhà thầu thường tuân thủ theo thông tin chỉ dẫn trong HSMT làm cơ sở lập HSDT, đặc biệt liên quan đến các khâu thực hiện bảo lãnh dự thầu. Tuy nhiên, nhiều bên mời thầu chỉ dựa vào thời gian đã nêu trong thông báo mời thầu để không cho các nhà thầu nộp HSDT. “Vậy các thông tin, dữ liệu trong HSMT không có giá trị? Trách nhiệm lập, thẩm định, phê duyệt HSMT thuộc về ai? Quyền lợi chính đáng của nhà thầu có đang bị xem nhẹ?”, nhiều nhà thầu bức xúc.

Bà Phạm Minh Yến, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu thuộc Cục Quản lý đấu thầu cho biết, nếu trong HSMT và các văn bản liên quan có bất kỳ sự chưa thống nhất nào, khi xử lý cần bảo đảm quyền lợi của nhà thầu. Bởi các nội dung trong HSMT đều đã trải qua các bước lập, trình, thẩm định và phê duyệt, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm về nội dung HSMT, thông báo mời thầu. Nếu nhà thầu không có văn bản làm rõ thời điểm đóng thầu, thì đó cũng không phải là sơ suất của nhà thầu để từ đó tước quyền dự thầu của nhà thầu.